بررسی توان محیطی منابع آبی (رودخانه و تالاب) شهرستان آستارا جهت برنامه ریزی و توسعه اکوتوریسم با استفاده از AHP و SWOT

امروزه اهمیت گردشگری در زمینه رشد و توسعه اقتصادی موجب گشته تا بسیاری از کشورها برنامه های ویژه ای را در ارتباط با پتانسیل های مناطق مختلف خود در نظر بگیرند. اکوتوریسم در میان الگوهای مختلف گردشگری از رشد قابل توجه و روزافزونی برخوردار بوده و ابزاری مهم برای توسعه پایدار محسوب می شود. این شاخه از توریسم، مزایای توسعه پایدار از جمله، حفاظت از منابع طبیعی، آموزش بازدیدکنندگان درباره مقوله پایداری و کسب شود توسط مردم بومی را نیز دارا هست. لذا منابع آبی در هر منطقه می تواند به عنوان جاذبه های توریستی آن منطقه محسوب گردد. با توجه به موقعیت منابع آبی موجود در شهرستان شمالی آستارا واقع در استان گیلان و همچنین موقعیت ویژه ای که این شهرستان از نظر وجود چشم اندازها و قابلیت های طبیعی مجاور با این منابع دارد، می توان زمینه های گردشگری ویژه ای را همچون ماهیگری، مشاهده گونه های گیاهی و جانوری، قایق سواری و سایر فعالیت ها را نیز برای آنها درنظر گرفت. در این تحقیق با استفاده از روش AHP توان منابع آبی رودخانه ای و تالابی این شهرستان مورد ارزیابی قرار گرفته است. توجه به نتایح حاصله از این روش، تالاب استیل با امتیاز 0.258، بیشترین پتانسیل را جهت توسعه اکوتوریسم به خود اختصاص داد. سپس با استفاده از مدل SWOT، این تالاب جهت شناسایی و تحلیل قوت ها، ضعف ها، فرصت ها، تهدیدات مورد بررسی قرار گرفت. با جمع بندی امتیازات مدل SWOT، عدم وجود برنامه مدیریتی و نظارتی جامع و کارا در منطقه با امتیاز وزنی 0.180 به عنوان مهمترین ضعف و همچنین تغییر کاربری زمین های اطراف تالاب با امتیاز وزنی 0.240 مهمترین تهدید وزن دهی شد. نتایج مدل AHP حاکی از آن است که برای ایجاد صنعت اکوتوریسم در منطقه، تالاب استیل می تواند به عنوان بهترین گزینه انتخاب شده و با در نظر گرفتن پارامترهای مدل SWOT می توان بهترین راهبردهای توسعه اکوتوریستی را از این منطقه شروع به برنامه ریزی نمود.

کلیدواژه ها:

اکوتوریسم ، شهرستان آستارا ، توان های محیطی ، تالاب استیل ، مدل های AHP و SWOT