زهرا مصداقی نشرودکلی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
سیدحسین حسینی مقدم - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
سورنا چاییچی منصور - کارشناس ارشد، پرورش زنبورعسل، سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان
احد صحراگرد - استاد، گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

کنه ی واروآ (Varroa destructor) یکی از مهمترین و معروف ترین آفات کلنی های زنبورعسل در جهان میباشد. این کنه انگل خارجی بوده و زنبوران بالغ و لاروها را مورد هجوم قرار میدهد. برای مبارزه با این انگل از داروهای شیمیایی استفاده میشود. زنبورهای عسل نیز مکانیسم های مقاومتی در برابر بیماری ها و آفات دارند. یکی از این مکانیسمها رفتارهای بهداشتی میباشد که اخیرا در چند زنبورستان الگویی کشور انتخاب کلنی ها بر مبنای آن در حال انجام است. به منظور بررسی تاثیر انتخاب برای رفتار بهداشتی بر مقاومت به کنه ی واروآ ، کندوهای انتخابیF4 و F5 با کندوهای شاهد و کندوهای مصرف کننده داروی شیمیایی مقایسه شدند. تعداد 32 کندو به طور تصادفی انتخاب شد که از نظر میزان جمعیت بالغین و نوزادان و مقدار ذخیره عسل و گرده و همچنین تعداد قاب یکسان سازی شدند. رفتار بهداشتی با استفاده از روش ازت پاشی و شدت آلودگی به کنه ی واروآ بر اساس شمارش تعداد کنه حاصل شد. نتایج نشان داد کندوهای اصلاح شده حد پایینی از تعداد کنه را نسبت به کندوهای غیراصلاحی نشان دادند به عبارتی به نژادی برای صفت رفتار بهداشتی باعث پایین آمدن تعداد کنه در کندو شده است. کندوهای غیر انتخابی شاهد (بدون استفاده از داروی شیمیایی) پایین ترین عملکرد یعنی بیشترین تعداد کنه و کندوهای انتخابی شامل گروه اصلی و گروه پشتیبان بهترین عملکرد را داشتند و این تفاوت معنی دار بود ( .(P<0/001 بنابراین با افزایش ظرفیت و توان کندو برای انجام رفتاربهداشتی و حذف شفیره های آلوده توان دفاع آنها در برابر کنهی واروآ افزایش یافته است و در نتیجه برنامه اصلاح نژادی می تواند در نسل های بعدی همچنان ادامه یابد.

انتخاب، رفتار بهداشتی، زنبورعسل، کنه واروا