محمد نعیمی نژاد - دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه تربیت معلم تهران
مرجان فلاح تفتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علوم قضایی تهران

یکی از مسایل مربوط به دیات، مساله تداخل یا تعدد دیات و سرایت می باشد که در قانون مجازات اسلامی 1392 مواد 538 تا 548 به تداخل وتعدد دیات اختصاص داردکه یکی از مسایل پیچیده و مبتلا به در تصادفات رانندگی منجر به فوت می باشد. درفقه نیز ازتداخل و سرایت با عناوینی چون تداخل اسباب، تداخل جنایات و تداخل دیات یاد شده است. در قانون سابق و کنونی تعریفی از سرایت صورت نگرفته است. سرایت وضعیتی است که آسیبی به بدن وارد آید و به مرور زمان این آسیب در بدن گسترش یافته و موجب آسیب بیشتر یا فوت مصدوم گردد. برای تحقق سرایت شرایطی لازم است که اهم آن در بستر زمان بودن آن می باشد. در تخلفات رانندگی منجر به قتل غیرعمدی مسیولیت پرداخت دیه بالاصاله نه به عنوان بدل برعهده راننده مقصر می باشد، باتوجه به اینکه اکثر تصادفات رانندگی ناشی از یک ضربه وسیله نقلیه می باشد آسیب های متعدد ناشی از همان ضربه واحد می باشد که در اینجا چند حالت متصور است. حالت مبتلابه و موضوع اکثر تصادفات، حالتی است که مصدوم سانحه تصادف به علت تعدد آسیب های ایجاد شده در صحنه تصادف فوت می کند، درحالیکه علت فوت آنی، صرفا0 یک آسیب می باشد. باتوجه به اینکه قانون گذار تعریفی از سرایت ارایه ننموده موضوع فوق باعث ایجاد تشتت آرا وحتی گاها0 تضییع حقوق افراد گردیده است . رویه قضایی بنا به تعریفی که از سرایت به وجود آمده دو نوع برخورد را با موضوع داشته: برخی آرا در موضوع فوق کلیه آسیبها را مورد نظر قرار داده وبرخی از آرا صرفا دیه نفس را لحاظ نموده اند. هدف از اجرای این تحقیق تبین ماهیت سرایت با استفاده از مبانی فقهی وحقوقی و نیز تحلیل رویه قضایی سابق وکنونی با روش توصیفی_تحلیلی است پس از بیان مفاهیم در وهله نخست، موضوع تعدد دیات وتداخل دیه عضو در نفس و سرایت و حالات مختلف آن بیان می شود.

دیه، صدمه، آسیب، سرایت، قتل غیرعمدی