زهرا زمانی فضل آباد - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
محمدحسین محمودی قرایی - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
جلیل مهرزاد - دانشیار، گروه میکروبیولوژی و ایمونولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، ایران

منطقه ی مطالعاتی باغجر در شمال شرق سبزوار واقع شده است. به منظور مطالعه زیست محیطی منابع آب منطقه جهتمصارف کشاورزی، 8 نمونه آب زیرزمینی مورد بررسی قرارگرفت. ارزیابی بر اساس پارامترهای نسبت جذب سدیم(SAR)، درصد سدیم (Na %)، کربنات سدیم باقیمانده (RCS)، خطر منیزیم (MH)، و همچنین نمودارهای پایپر (Piper) و ویلکاکس (Wilcox) صورت گرفت. با توجه به نمودار ویلکاکس (Wilcox) و پارامتر نسبت جذب سدیم (SAR) منابع آب زیرزمینی منطقه باغجر عموما از کیفیت مناسب برای مصارف کشاورزی برخوردار نیستند. نمودار Piper نشان دهنده رخساره های هیدروژیوشیمیایی (Na-So(4), Mg-HCO(3 و (Na-HCO(3 می باشد. بر اساس پارامتر خطر منیزیم (MH)؛ 62/5 درصد نمونه ها آب نامناسب و 37/5 درصد دیگر نمونه ها مناسب می باشد. زمین شناسی منطقه که شامل افیولیت ها و رسوبات تبخیری می باشد، تاثیر قابل توجهی بر شیمی آب و افزایش یون منیزیم (Mg) دارند. اختلاف در لیتولوژی منطقه که در اثر عملکرد گسل های اصلی و فرعی موجود در منطقه به وجود آمده نیز باعت تسهیل تبادلیونی بین آب و سنگ که در نهایت منجر به تغییر تیپ و نامناسب شدن کیفیت آب شده است. استفاده از آب با کیفیتپایین باعث شور شدن و در نهایت غیر قابل کشت شدن خاک می شود، که اثر منفی بر اقتصاد، تغذیه و سلامت افرادساکن در منطقه خواهد گذاشت.

کیفیت آب، هیدروشیمی، زیست محیطی، کشاورزی، باغجر