علیرضا کوچکی - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
قربانعلی اسدی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
میلاد باقری شیروان - دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
بهاره بیچرانلو - دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

با توجه به تغییر اقلیم و مساعد شدن شرایط اقلیمی استان خراسان شمالی برای کاشت زعفران و از طرفی اهمیت تراکم مناسب کاشت بنه و مدیریت عناصر غذایی در تولید این محصول، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان شیروان در سال های زراعی 1392-1393، 1393-1394 و 1394-1395 اجرا گردید. تراکم کاشت 50)، 100 و 150 بنه در مترمربع) در کرت های اصلی و مدیریت کودی ]عدم مصرف کود (شاهد)، کود شیمیایی اوره، سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم به مقادیر 100، 100، (C1) 50 ، 200، 200، (C2) 100 و 300، 300، (C3) 150 کیلوگرم در هکتار و کود گاوی به مقادیر 3066، 6132 و 9198 کیلوگرم در هکتار (به ترتیب معادل با 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار کود اوره)[ به عنوان کرتهای فرعی بود. بر اساس نتایج آزمایش، در طی سه سال بهره برداری از مزرعه افزایش تراکم کاشت بنه و همچنین مصرف کود دامی باعث بهبود گلدهی و بهبود رشد بنه های دختری زعفران گردید. بالاترین سطح تراکم در مقایسه با تراکم حداقل، تعداد و وزنتر گل، وزن خشک کلاله، تعداد و وزنتر بنه را به ترتیب 35، 61، 29، 180 و 122 درصد افزایش داد. بالاترین سطح مصرف کود دامی نیز در مقایسه با تیمار شاهد، تعداد و وزنتر گل، وزن خشک کلاله و وزن تر بنه را بهترتیب 32، 51، 38 و 51 درصد بهبود بخشید. از این رو، بالاترین عملکرد گل و بنه زعفران به واسطه کاشت بنه با تراکم 150 بنه در مترمربع به همراه مصرف 9198 کیلوگرم در هکتار کود دامی حاصل شد. در مجموع، به نظر میرسد تولید زعفران با استفاده از کود آلی در مقایسه با کود شیمیایی مطلوبیت بیشتری دارد و کاشت پرتراکم بنه نیز میتواند بهعنوان راهکاری برای بهبود عملکرد زعفران در سالهای ابتدایی پس از کاشت مورد توجه قرار گیرد.

کلاله زعفران، کود گاوی، عملکرد بنه، مدیریت تغذیه