سیده طاهره موسوی راد - دکتری تربیت بدنی و علوم ورزشی (مدیریت و برنامه ریزی)
ابوالفضل فراهانی - استاد دانشگاه پیام نور
حبیب هنری - دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی
حسین پورسلطانی - استادیار دانشگاه پیام نور البرز

در چند سال گذشته به دلیل فشارهای اجتماعی، فرهنگی و رقابتی میزان علاقه سازمانها به کارآفرینی سازمانی افزایش یافته است. عوامل مختلفی مانند ساختار سازمانی میتواند بر کارآفرینی سازمانی تاثیر شگرفی داشته باشد. ساختار مکانیکی به شکل منفی با نوآوری کارآفرینی سازمانی همبستگی دارد و ساختار ارگانیک به توانمندسازی مدیران و کارکنان منجر شده، باعث میشود آنها خطرهای حاصل از تغییر استراتژیک را پذیرا باشند و سازمان دارای گرایشهای کارآفرینانه شود. ساختار سازمانی به-عنوان یکی از پیشبران اصلی کارآفرینی سازمانی مطرح است. پژوهش حاضر با هدف ارایه الگویی مطلوب در زمینه ارتباط بین ساختار سازمانی ابعاد گرایشهای کارآفرینانه سازمانی در سازمان تربیت بدنی انجام شده است. متغیر پیشبین در این پژوهش ساختار سازمانی با طیف ارگانیک - مکانیک و متغیرهای ملاک ابعاد گرایشهای کارآفرینانه سازمانی است که 5 بعد نوآوری، خطرپذیری، استقلال طلبی، رقابت تهاجمی و پیشتازی در بازار را در بر میگیرد. علاوه بر متغیرهای فوق، متغیرهای تعدیل-کننده ویژگیهای جمعیتشناختی نیز مد نظر واقع شده است. نمونه آماری تحقیق شامل 202 نفر از کارکنان سازمان تربیت بدنی است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه ویژگیهای جمعیت شناختی و دو پرسشنامه ساختار سازمانی با پایایی 0/95 و گرایش کارآفرینانه سازمانی با پایایی 0/99 بود. برای بررسی روایی ابزار پژوهش از تحلیل عاملی استفاده شد. بهمنظور تحلیل داده ها و پاسخ به سوالهای پژوهش از مدلهای آماری t تک گروهی (بهمنظور بررسی دیدگاه نمونه های تحقیق)، برای ارتباط بین متغیرها از رگرسیون تک و چندمتغیری و برای طراحی مدل از نرم افزار LISREL استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان میدهد ساختار سازمانی در سازمان تربیت بدنی به شدت مکانیکی است و همچنین گرایش های کارآفرینانه در سطحی پایینتر از حد متوسط است. بین ساختار سازمانی با گرایشهای کارآفرینانه سازمانی ارتباطی مثبت و معنی دار در سطح <0/01 مشاهده میشود. نتایج پژوهش نشان میدهد سازمان تربیت بدنی در وضعیت غیرکارآفرینانه قرار دارد؛ بنابراین پیشنهاد میشود این سازمان در روند برنامه ریزیهای راهبردی خود به مولفه های کارآفرینی سازمانی از جمله ساختار سازمانی توجه کند.

کارآفرینی سازمانی، ساختار سازمانی، گرایش های کارآفرینانه، سازمان تربیت بدنی