مریم نریمانی بناب - کارشناسی ارشد اقتصاد، دانش آموخته دانشگاه زنجان. ایران

در مقاله حاضر با توجه به ارتباط نزدیک میان سرمایه گذاری در نیروی انسانی و سرمایه گذاری فیزیکی و رشد اقتصادی، رابطه این متغیرها طی دوره 1391-1350 با استفاده از رابطه علیت گرنجری و مدل تصحیح خطا مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج پژوهش رابطه دو طرفه بین سرمایه انسانی و رشد اقتصادی و رابطه یک طرفه از سرمایه فیزیکی به رشد اقتصادی وجود دارد. نتایج ازمون علیت گرنجری با استفاده از مدل تصحیح خطا نیز بیانگر وجود رابطه دوسویه سرمایه انسانی و رشد اقتصادی در کوتاه مدت و بلند مدت، رابطه یک سویه از سرمایه انسانی به سرمایه فیزیکی، رابطه یک سویه از سرمایه فیزیکی به رشد اقتصادی و یک رابطه یک سویه از نیروی انسانی به سرمایه فیزیکی در بلند مدت می باشد. بنابراین به تربیت نیروی انسانی متخصص و کارامد می توان زمینه افزایش سرمایه فیزیکی و رشد اقتصادی را فراهم کرد. نیروی انسانی کارامد می تواند از طریق نواوری و به کارگیری بهینه امکانات مادی و مالی کشور، رشد اقتصادی را تسریع نماید.

سرمایه انسانی، سرمایه فیزیکی، رشد اقتصادی، علیت گرنجری، مدل تصحیح خطا