کیوان ساعدپناه - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
محسن علی آبادی - استادیار، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
مجید معتمدزاده - استاد، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
رستم گلمحمدی - استاد، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

سابقه و هدف: مواجهه مداوم با سرما یک عامل مخاطره آمیز در محیط های کاری در فصول سرد می باشد.مطالعه حاضر با هدف ارزیابی شاخص های استرس سرمایی و ارتباط آن با پاسخ های فیزیولوژیکی بدن شاغلانمکانیک خودرو صورت گرفت.مواد و روشها: این مطالعه به روش تحلیلی- مقطعی در زمستان 1395 روی 50 نفر از شاغلان مکانیکخودروی شهر همدان انجام شد. پاسخهای فیزیولوژیک بدن با روش استاندارد ISO 9886 اندازه گیری شد. میزان درصد چربی بدن با استفاده از کالیپر مدل 01128 اندازه گیری شد و میزان مقاومت حرارتی لباس کارگران نیز بر حسب کلو با استفاده از استاندارد ISO 9920 تعیین گردید. پارامترهای محیطی هوا ازجمله دمای خشک و سرعت جریان هوا نیز به طور همزمان اندازه گیری شد. براساس پارامترهای محیطی، شاخص های استرس سرمایی ازجمله شاخص خنک کنندگی باد و دمای معادل خنک کنندگی تعیین گردید. گفتنی استداده های این مطالعه با استفاده از نرم افزار SPSS 21 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین شاخص خنک کنندگی باد (WCI: Wind Chill Index)؛ 47/679±489/97 کیلو کالری بر متر مربع در ساعت، دمای معادل خنک کنندگی (ECT: Equivalent Chill Temperature)؛ 1/869±13/78 درجه سانتیگراد و شاخص حداقل عایق مورد نیاز 0/246±2/04 کلو به دست آمد. بر اساس نتایج شاخص های استرس سرمایی می توان گفت که شاغلان در مواجهه با استرس سرمایی قرار دارند. آزمون همبستگی پیرسوننشان داد بین شاخص های استرس سرمایی با پاسخ های فیزیولوژیکی بدن شاغلان رابطه معناداری وجود دارد(P<0/05). با توجه به ضریب همبستگی بین شاخص های استرس سرمایی با پاسخهای فیزیولوژیک، شاخص حداقل عایق لباس مورد نیاز بالاترین همبستگی را با پاسخ های فیزیولوژیک بدن شاغلان نشان داد. همچنین بین درصد چربی بدن شاغلان با دمای عمقی بدن رابطه مستقیم و معناداری وجود داشت (r=0/314، P<0/05). نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که شاخص حداقل عایق لباس مورد نیاز دارای قابلیت اطمینان بیشتری برای تعیین سطح استرس سرمایی در بین شاغلان مکانیک خودرو بود. علاوه بر آن درصد چربیبیشتر بدن سبب افزایش قدرت تحمل سرمای شاغلان شد.

پاسخ های فیزیولوژیک، شاخص های استرس سرمایی، کارگران مکانیک