سیامک نوری - دانشیار دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران
مریم حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد EMBA دانشگاه علم و صنعت ایران

در شرایطی که سازمانها تحت تاثیر رقابتهای اقتصادی می باشند و مسئولیتهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی خود را شناسایی و درک می کنند، ضرورت توجه به توانمندسازی منابع انسانی و سرآمدی سازمانی از اهمیت ویژه ای برخوردار گردیده است. سازمانها امروزه بایستی در محیطی کاملاً رقابتی که همراه با تحولات شگفت انگیز است، اداره شوند. در چنین شرایطی مدیران فرصت چندانی برای کنترل کارکنان در اختیار ندارند و بایستی بیشترین وقت و نیروی خود را صرف شناسایی محیط خارجی و داخلی سازمان و توانمندسازی منابع انسانی برای پاسخ به چالشهای محیطی کننده و سایر وظایف روزمره را به عهده کارکنان بگذارند. پس از سال ها تجربه، دنیا به این نتیجه رسیده است که اگر سازمانی بخواهد در اقتصاد و امور کاری خود پیشتاز باشد و در عرصه رقابت عقب نماند بایستی از منابع انسانی متخصص، خلاق و با انگیزه بالا برخوردار باشد. منابع انسانی اساس ثروت واقعی یک سازمان را تشکیل می دهند. به اعتقاد اکثر کارشناسان امور اقتصادی و مدیریت، سازمانها برای ادامه بقا و حفظ خود در محیط رقابت آمیز نیازمند مسئولیت پذیری در سه حوزه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی هستند. توانمندسازی منابع انسانی یعنی ارتقاء قابلیتهای نظری و عملی در کارکنان برای دستیابی به مسئولیت پذیری سازمان برای حفظ بقا و تولید ارزش افزوده در سازمان.توانمند سازی فرآیند نیل به بهبود مستمر در عملکرد سازمانی است که از طریق توسعه و گسترش نفوذ افراد و تیم های شایسته و با صلاحیت در بیشتر جنبه ها و وظایفشان محقق می شود که این به نوبه خود در عملکردشان و عملکرد کل سازمان اثر می گذارد. توانمندسازی منابع انسانی ابزاری است بسیار کارآمد بر پایه نگرش تحول ساز در مدیریت به گونه ای که با بکارگیری آن سازمانها می توانند گام های بسیار بلند و سریعی در مسیر توسعه و رشد بردارند. در این روش مدیران با اعمال تدابیر خاص،امکاناتی را فراهم می آورند تا کلیه کارکنان در تمام سطوح بتوانند با استفاده از فکر و تجربیات بسیار ارزشمند خود به گونه ای سازمان یافته عمل کنند. وظیفه رهبران سازمان فراهم ساختن تسهیلاتی جهت پیاده سازی راهبرد (استراتژی) توانمندسازی است.این استراتژی ها به طور مستقیم یا غیر مستقیم موجب تغییر نگرش و رفتار کارکنان می شوند و زمینه را برای تربیت نیروی متخصص و توانمند مهیا می سازند. با توجه به هدف و فلسفه وجودی سازمانها، ویژگیهای سازمان و کارکنان و نقشهای آنان می توان به پیاده سازی انواع استراتژی ها پرداخت.