سعید ضرغامی - دانشیار دانشگاه خوارزمی

هدف مقاله حاضر بازاندیشی درباره فرصت ها و تنگناهای یادگیری فراگیر در موک ها(MOOCs) برای فرایند یادگیری مداوم است. در این باره این پرسش را مطرح کرده ایم که موک ها چگونه آموزش سنتی را تغییر داده اند و این تغییرها چه فرصت ها و یا تنگناهایی برای آموزش مداوم ایجاد کرده است در این مقاله ما دگرگونی های آموزشی با پدیدآیی موک ها تحت عنوان یادگیری فراگیر را تحلیل کرده ایم و سپس امکان و چگونگی آموزش مداوم در موک ها را بررسی کرده ایم. درباره یادگیری فراگیر در موک ها چنین استدلال کرده ایم که معلم با این چالش اخلاقی روبرو می شود که فعالیت تخصصی و فنی او در موک ها و در راستای پدید آوردن فضیلت یادگیری فراگیر، به بهای کاستن انگیزه و حس دلبستگی دانشجویان بوده است و این خود مانعی بر سر راه یادگیری مداوم است. این در حالی است که فعالیت همراه با انگیزه و حس دلبستگی معلم در کلاس درس و در ارتباط چهره به چهره با دانشجویان می تواند زمینه ساز انگیزه و حس دلبستگی آنان باشد! سرانجام در بازاندیشی نقش آینده موک ها در آموزش مداوم، معتقدیم که تحول آن ها در راستای امکان ارتباط چهره به چهره معلم و فراگیران ضروری است.