فرنگیس شیخ - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
نادر مختاری - عضو هییت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان،ایران

طبق ماده 117 قانون مجازات اسلامی، توبه مرتکب، موجب سقوط یا تخفیف مجازات می شود، توبه، اصلاح و ندامت وی باید احراز شود و به ادعای مرتکب اکتفا نمی شود. چنانچه پس از اعمال مقررات راجع به توبه، ثابت شود که مرتکب تظاهر به توبه کرده است، سقوط مجازات و تخفیفات در نظر گرفته شده، ملغی و مجازات اجرا می شود. در این مورد چنانچه مجازات از نوع تعزیر باشد، مرتکب به حداکثر مجازات تعزیری محکوم می شود. در توضیح باید گفت که این ماده در خصوص شرایط اثبات توبه و چگونگی احراز آن است که بر اساس آن، در مواردی که توبه اثرگذار است و موجب سقوط یا تخفیف مجازات می شود، دادگاه باید توبه یا ندامت فرد مرتکب را احراز کند و صرف اینکه متهم اعلام کند که توبه کرده، کافی نیست. این طریقه احراز به اقتضای جرایم مختلف، متفاوت است، به طور مثال اگر مرتکب سرقت مستوجب حد قصد توبه داشته باشد، باید مال مورد سرقت را بازگرداند تا معلوم شود که واقعا توبه کرده است. حال در صورتی که دادگاه درباره توبه قایل به آثاری شد، به طور مثال مجازات را تخفیف داد یا آن را ساقط کرد و بعد از آن برای دادگاه محرز شد که ندامت و توبه مرتکب، واقعی نبوده است، توبه بیاثر می شود و مجازات به جای خود باز می گردد

توبه، شرایط احراز، فقه، حقوق