تعیین فازهای کانی شناختی ذرات PM10 گرد و غبار وارده به شمال غرب ایران شهر ارومیه

در این پژوهش خصوصیات کانیشناختی ذرات گرد و غبار معلق در هوای شهر ارومیه هم در زمان رخدادهای گرد و غبار و هم در زمان شرایط عادی جوی و عاری از گرد و غبار در دامنه اندازه ذرات کمتر از 10 میکرون (PM10) به کمک پراش پرتو ایکس (XRD) جهت تعیین کانیها بررسی شد. نتایج پراش پرتو ایکس نشان داد که بیشتر کانی های تشکیل دهنده ذرات گرد و غبار شامل کلسیت (%40~)، کوارتز (%25~)، کانیهای رسی (%15~) و کمی ژیپس (%10~) میباشند؛ گرچه کانیهای موجود تشکیل دهنده ذرات گرد و غبار با توجه به فصل، نوع نمونهگیر، مکان نمونهبرداری و مقدار نمونه در تفاوت بوده و با کاهش اندازه ذرات، از میزان کانی کوارتز کاسته شده و بر مقدار کانی های رسی و ذرات سرب افزوده میگردد. میزان بالای عناصر Ca، Si، Al، Na و K نیز نشانه حضور کانیهای کلسیت، کوارتز، هالیت، کانیهای فیلوسیلیکات و رسی است. در مجموع تفاوت کانیشناختی در میزان و تنوع ذرات گرد و غبار معلق موجود در هوای شهر ارومیه نشانه چند منبعی بودن ذرات گرد و غبار و نواحی منشا مختلف آنها میباشد.

کلیدواژه ها:

گرد و غبار ، فازهای کانی شناختی ، PM10 ، ارومیه