مجید کرمانی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، ایران، تهران
مینا آقایی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
فرشاد بهرامی اصل - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی همدان، ایران، همدان
سیما کریم زاده - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران

آلودگی هوا از مهمترین مباحث مرتبط با محیط زیست میباشد که مواجهه با آن سبب اثرات بهداشتی متعددی شده و سلامت عموم را تهدید میکند. مطالعه حاضر با هدف کمیسازی و برآورد اثرات بهداشتی منتسب به دو آلاینده PM5/2 و O3 در شهرهای اصفهان، تبریز و ارومیه درسال1390 بااستفاده از مدل AirQ انجام شد. ابتدا داده های مورد نیاز از سازمان محیط زیست شهرهای تحت مطالعه اخذ گردید. آنالیزها و محاسبه پارامترهای مورد نیاز جهت کمی سازی، با برنامهنویسی در نرمافزار اکسل انجام گرفت و اطلاعات به مدل AirQ وارد شد. جزء منتسب و موارد اضافی فوت منتسب به هر دو آلاینده مذکور، برآورد گردید و نتایج بصورت موارد مرگ و بیماری در جداول و نمودارهایی ارایه شد. با در نظر گرفتن حد متوسط خطر نسبی، به ازای افزایش هر10 µg/m3غلظت O3 ، خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی عروقی %0/5 و خطر مرگ ناشی از بیماریهای تنفسی %1/3 افزایش داشته است. این در حالی است که تقریبا به ازای هر 10µg/m3 افزایش غلظت PM2/5، خطر مرگ %1/5 افزایش مییابد. کل مرگ منتسب به PM2/5 در اصفهان، تبریز و ارومیه به ترتیب حدود 585، 463 و 230 مورد برآورد گردید که این میزان به طور میانگین حدود %5/77 از کل مرگهای این سه شهر را به خود اختصاص داده است. در شهر اصفهان و تبریز، تجمعی تعداد موارد مرگ ناشی از بیماری قلبی عروقی منتسب به ازن بترتیب 205 و 57 مورد و بستری به علت انسداد مزمن ریوی بترتیب 103 و 29 مورد برآورد گردید. گرچه خطر نسبی و مرگ و میر منتسب به آلاینده هاگاها کم به نظر میرسد اما بدلیل بزرگ و حساس بودن جمعیتهای در معرض آلاینده های هوا، بار بیماریها بسیار زیاد خواهد بود، بنابراین مسیولین مربوطه میبایست تلاشها و اقدامات لازم را جهت کنترل آلودگی هوا و کاهش اثرات سوء آن بر سلامت عموم بکار گیرند.

کمی سازی؛ اثرات بهداشتی؛ PM2/5 و O3 ؛ مدل AirQ