ایوب ترکیان - عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف
مهدی دشتی - کارشناس ارشد مکانیک، مرکز فناوریهای زیست محیطی دانشگاه صنعتی شریف
مریم معجری - کارشناس ارشد عمران – محیط زیست، مرکز فناوریهای زیست محیطی دانشگاه صنعتی شریف
مهسا عدل - دکتری مدیریت محیط زیست، مرکز فناوریهای زیست محیطی دانشگاه صنعتی شریف

خشک شدن قسمتهایی از دریاچه ارومیه و پدید آمدن گنبدها و بخشهای نمکی، موجب گردیده که برداشت نمک در این منطقه رونق پیدا کند. در این پژوهش، میزان و شعاع انتشار ریزگردهای ناشی از فعالیتهای مرتبط با برداشت نمک مورد مطالعه قرار گرفته است. معدن با ظرفیت 1250 تن در روز در موقعیت منطقه قبادلو (معدن نمک پورعیوض) و دو محل استحصال نمک در ساحل شهر ارومیه و نزدیک شهر سلماس در نظر گرفته شده و وضعیت انتشار ریزگردها از این مناطق مدلسازی شده است. عمده فعالیتهایی که منجر به تولید آلایندگی میشوند شامل تردد تریلرها، بادبردگی از سطح پایلهای نمک و همچنین انباشت و برداشت از پایلهای نمک میباشند. بررسی بادبردگی از سطح پایلها با در نظر گرفتن عوامل موثر نظیر هندسه و ارتفاع پایلها با استفاده از مدلسازی CFD مورد ارزیابی قرار گرفته است. در ادامه با تعیین ضرایب انتشار برای سایر فعالیتها با توجه به استانداردهای موجود، تهیه فایلهای هواشناسی و نیز تهیه فایل توپوگرافی منطقه، مدلسازی ذرات در محدوده های مورد اشاره توسط نرم افزار ADMS انجام گردیده است. نتایج نشان داد که انتشار ذرات برای معادن مذکور، اغلب به سمت دریاچه بوده و غلظت ذرات در سمت خشکی در فواصل بیش از 150 متر از محل عملیات ناچیز است بطوریکه غلظت ذرات از 100 میکروگرم بر متر مکعب در محل معدن به زیر 5 میکروگرم بر متر مکعب در فاصله مذکور میرسد. همچنین چیدمان پایلهای نمک چنانچه به صورت تجمعی و در راستای باد غالب باشد، باعث کاهش انتشار ذرات از سطح پایل تا 17 درصد و در صورت استفاده از مانع در مقابل آن تا 44 درصد میگردد. نتایج حاصل از این تحقیق در تهیه دستورالعمل زیست محیطی استحصال نمک از دریاچه ارومیه در قالب کارگروه ستاد احیاء دریاچه ارومیه مورد استفاده قرار گرفته است.

مدل سازی ریاضی؛ انتشار ریزگرد؛ آلودگی هوا؛ دریاچه ارومیه؛ استحصال نمک