محمدمهدی اژدری مقدم - استادیار گروه عمران دانشگاه سیستان و بلوچستان
علی احمدی - استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
زهرا فیروزکوهی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوشیمی دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمد آبرومند - کارشناس ارشد آب شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

آبخوان دشت خاش مهم ترین منبع تامین آب شهرستان خاش و روستاهای اطراف، محسوب می شود. این آبخوان در 40 کیلومتری جنوب آتش فشان تفتان واقع شده است وضعیت هیدرولوژیکی حوضه آبریز خاش اثر قابل توجهی بر حرکت عناصر ناشی از فعالیت تفتان در چندصدهزارسال گذشته و ورود انها به آبخوان دشت خاش داشته است بررسی فاکتورهای هندسی حوضه نشان داده اند که حوضه آبریز خاش دارای مساحلت 1865 کیلومترمربع، 93 کیلومتر مربع طول و 5 تا 29 کیلومتر عرض بوده و در زمره ی حوضه های بزرگ قرار می یگرد. ضریب فشردگی برای حوضه آبریز خاش 54/1 ، ضریب شکل 22/0 ضریب دایره ای 42/0 ضریب کشیدگی 52/0 به دست آمده که نشان می دهد حوضه از شکل کشیده برخوردار است. بیشترین مساحت حوضه ارتفاعی بین 1366-1440 متر قرار دارد. بخش اصلی تغذیه ی سفره آب زیرزمینی از سمت شمال حوضه وعمدتا به صورت جریانهای زیرزمینی صورت می گیرد. بخشی از جریانات آب زیرزمینی نیز از سمت غرب به جنوب شرق است و ضریب انتقال ویژه در بخشهای مرکزی و شرق آبخوان بیشتر است و بین 1600 تا 2000 مترمکعب در روز تغییر می کند. محاسبه بیلان آب سفره آب زیرزمینی دشت خاش نشان میدهد مهمترین عوامل تخلیه آبخوان، چاه ها و قنوات می باشن. بخش کوچکی از آب زیرزمینی حوضه نیز از سمت مشرق آبخوان خارج می شوند. مقدار تغییرات حجم مخزن آب زیرزمینی بین شهریور 1385 تا شهریور 1386 برابر 40/16- میلیون متر مکعب به دست آمده که نمایانگر بیلان منفی آب زیرزمینی دشت خاش در این دوره ی زمانی است.