تحلیل کیفیت بازنمایی مفهوم مشروعیت سیاسی در گفتمان علمای مشروطه خواه ایران

در عصر مشروطیت در سایه یک گذار ابرگفتمانی، رابطه انتساب دال ها و مدلول ها و مصادیق در سامانه مفصل بندی گفتمان علمای مشروطه خواه متحول و دستخوش بازاندیشی گردید. علمای مشروطه خواه، به ظرفیت سازی و تیوریزه کردن مفاهیم نوین در پوشش آموزه های برآمده از نصوص دینی و آموزه های اسلامی پرداخته و راهی را برای طرح موضوعات عرفی (مبتنی بر عقل و تجربه بشری) در کنار مبادی شرعی (استوار بر نقل و نص) گشودند. پرسش اصلی نوشتار کیفیت مفصل بندی و بازنمایی مفهوم مشروعیت سیاسی در گفتمان این علما است. برپایه فرضیه موجود، علمای مشروطه خواه، در حدفاصل متجددین و علمای مشروعه خواه، به مشروعیت سیاسی استوار بر کارآمدی قایل بوده و بر اساس این منطق کارکردگرایانه، حکومتی را واجد مشروعیت می دانسته اند که در سایه پاسداشت شرع مقدس، در دو وجه ایجابی و سلبی، بیشترین امنیت، رفاه و خیر مشترک را برای جامعه اسلامی فراهم آورد. این موضوع در روند فعالیت این علما در جریان تحولات عصر مشروطه موثر بوده و در فراگرد خود زمینه را برای زایش ایده مردمسالاری دینی در جریان انقلاب اسلامی و عصر جمهوری اسلامی در سایه اصل اساسی حق الناس را فراهم آورد. چارچوب نظری و روش شناسی این مقاله استوار بر نظریه بازنمایی تیو فن لیوون است که با دقایقی از نظریه برساخت گرایی اجتماعی تقویت شده است.

کلیدواژه ها:

مشروعیت سیاسی ، بازنمایی ، برساخت گرایی اجتماعی ، عصر مشروطیت ، علمای مشروطه خواه