سیدعلی محمد میرمحمدی میبدی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان
شایسته دیبایی - گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان
حسین شریعتمداری - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
ناصر باغستانی - بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد

سازگاری گیاه تاغ به شرایط نامساعد محیطی بالاخص توان رشد آن در خاک های شور، تناسب این گیاه را برای کنترل شن های روان ، جلوگیری از فرسایش خاک و بیانزدایی به روش بیولوژیکی ایجاد نموده است. به منظور مطالعه ویژگی های اکوفیزیولوژیک گیاه تاغ، برخی از ویژگی های مهم خاک تحت استقرار دراز مدت این گیاه و ترکیب یونی درختان تاغ در حال رشد در تاغ زارهای استان یزد ، تعداد 32 درخت همسن و مشابه از 8 ناحیه در دو منطقه چاه افضل و اشکذر انتخاب و ارتفاع و قطر تاج پوشش درختان منتخب و غلظت تعدادی از عناصر موجد شوری در آنها در هر ناحیه اندازه گیری شد. با قطع درختان از محل طوقه و حفر پروفیل در محل استقرار درخت، نمونه های خاک و ریشه به ترتیب از اعماق صفر تا 30، 60-30 ، 90 - 60 و 120 - 90 سانتیمتری از چهار جهت اصلی در اطراف درخت جمع آوری و EC ، pH ، کلر، سدیم و پتاسیم، منیزیم و کلسیم محلول خاک هریک از این نمونه ها اندازه گیری شد. شاخص رشد و موجودی سرپای هر یک از درختان منتخب محاسبه شد. نتایج حاصل نشان داد که خاک دو منطقه از نظر شوری و مقادیر عناصر کلر، سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم دارای تفاوتهای معنی دار بودند، اما از نظر میزان منیزیم و pH در این دو منطقه تفاوت معنی داری مشاهده نشد . شاخ و برگ درختان این دو منطقه تنها از نظر میزان کلر دارای تفاوت معنی دار بودند و از نظر سایر عناصر اندازه گیری شده تفاوتی نداشتند. ریشه گیاهان مورد آزمایش نیز تنها از نظر مقدار کلسیم دارای تفاوت معنیدار بودند. وضعیت درختان براساس پارامترهای شاخص رشد و موجودی سرپا در منطقه اشکذر، نامناسب (پایین) و در منطقه چاه افضل بالا ارزیابی شد. بهنظر میرسد در منطقه چاهافضل علیرغم شوری بسیار بالاتر، غلظت بالاتر کلسیم و پتاسیم و همچنین نسبت پایینتر سدیم به پتاسیم شرایط بهتری برای رشد و استقرار گیاهان تاغ در مقایسه با منطقه اشکذر فراهم نموده است. تایید این فرضیه به مطالعات بیشترو بررسی کاربرد کودهای کلسیم و پتاسیم نیاز دارد.

سیاه تاغ، خصوصیات خاک، اصلاح خاک، شوری، قلیاییت، بیابان زدایی