برآورد فرسایش و رسوب در حوزه آبخیز زیارت گرگان با استفاده از سزیم 137

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه محیط زیست و مهندسی آب، دوره: 3، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JEWE-3-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 398
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کاظم نصرتی

دانشیار، گروه جغرافیا، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

سعیده جلالی

کارشناسیارشد، گروه ژیومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

محمدرضا زارع

استادیار، گروه فیزیک کاربردی، دانشکده علوم کاربردی، دانشگاه مالک اشتر، اصفهان، ایران

لقمان شیرزادی

دانشجوی دکتری ژیومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

بوم سازگان جنگل های هیرکانی به عنوان یکی از ذخیره گاههای جانوری و گیاهی در دهه های اخیر مورد تغییر کاربری غیر اصولی و درنتیجه تخریب شدید واقع شده است. استفاده از رادیونوکلویید ریزشی، به خصوص عنصر سزیم 137 یکی از روش های قابل اعتماد در تعیین فرسایش خاک است. هدف از این پژوهش، برآورد نرخ فرسایش خاک در ارتفاعات جنگل های هیرکانی با استفاده از عنصر رادیواکتیو سزیم 137 در حوزه آبخیز زیارت است. به این منظور ابتدا میزان موجودی عنصر سزیم 137 در سه کاربری جنگل، مرتع و کشاورزی محاسبه شد. سپس با استفاده از مدل توازن جرمی II برای مناطق کشاورزی و مدل انتقال و پخش برای مناطق غیر کشاورزی میزان فرسایش و رسوب هرکدام از کاربری ها مشخص شد. هم چنین با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس (ANOVA) تاثیر کاربری اراضی بر نرخ فرسایش و رسوب و ذخیره کربن آلی بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، میانگین موجودی سزیم 137 در کاربری های جنگل، مرتع و کشاورزی به ترتیب 575، 286 و 258 بکرل بر متر مربع است. اراضی کشاورزی با میزان 39 / 8 و اراضی جنگلی با 5 / 2 تن در هکتار در سال، به ترتیب بالاترین و پایین ترین میزان نرخ فرسایش را به خود اختصاص دادند. همچنین، همبستگی مثبت بین نرخ فرسایش و رسوب و ذخیره کربن آلی وجود دارد. نتایج این تحقیق می تواند در راستای مدیریت پایدار حوزه آبخیز زیارت مورداستفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها

تخریب منابع طبیعی، جنگل های هیرکانی، فرسایش و رسوب، مواد رادیواکتیو

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.