نیما توان پور - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب، بخش مهندسی آب، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
نوید توان پور - دانشجوی کارشناسی مهندسی آب، گروه مهندسی آب، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
سیده آسیه موسوی راد - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، بخش مهندسی آب، دانشگاه زابل، زابل، ایران

این تحقیق به منظور بررسی وضعیت خوردگی و رسوبگذاری آب آشامیدنی در منابع تامین و شبکه ی توزیع آب شرب شهر شیراز صورت گرفت. منطقه ی موردمطالعه به 17 منطقه تقسیم بندی شد. نمونه برداری از آبها در طول فصلهای زمستان 1389 و بهار و تابستان 1390، به تعداد 144 نمونه (بطریهای 300 سیسی) انجام و پارامترهای شیمیایی آنها اندازه گیری شد. سپس مقادیر شاخص های لانژلیه، رایزنر، لارسون و تهاجمی برای کلیه ی نمونه ها تعیین گردید. در این مطالعه، 41 قطعه لولهی آب از منازل در نقاط مختلف شهر جمع آوری و نرخ رسوب گذاری در هر نمونه محاسبه شد . همچنین جنس رسوب های 33 عدد از لوله های آب خانگی و 8 عدد از لوله های آب شبکه با روش انکسار اشعه ایکس آنالیز شد. نتایج نشان داد که متوسط مقدار شاخصهای لانژلیه، رایزنر، لارسون و تهاجمی به ترتیب برابر با 0/07 (رسوبگذاری ضعیف)، 7/1 (عدم رسوب گذاری)، )1/2خورنده) و )14غیر خورنده) بود. میانگین نرخ رسوب گذاری در لوله های آب شرب منازل شهر شیراز، 0/26 میلیمتر در سال محاسبه شد. ترکیبات عمده در نمونه ها شامل کربنات کلسیم، سولفات کلسیم، کربنات منیزیم، سولفات منیزیم، هماتیت، ماگمیت، مگنتیت، ژیوتیت، اکسید روی، ژیپس، ویویانیت، دولومیت، هیدروکسیاپاتیت و تریولیت بودند . همچنین، عناصر عمده در این نمونه ها، منیزیم، سیلیسیم، فسفر، سولفور، روی، مس و سرب است. بر اساس نتایج این تحقیق، مناطق واقع در شرق، جنوب شرقی و جنوب شیراز به دلیل میزان بالای سختی و سولفات دارای مشکلات بیشتری ازلحاظ رسوبگذاری میباشند.

آب شرب، شاخص های خوردگی، نرخ رسوب گذاری، جنس رسوب