عباس خاشعی سیوکی - استادیارگروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند بیرجند ایران
مریم باربد - کارشناسی مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند بیرجند ایران

قرار گرفتن کشور ما در منطقه خشک و نیمهخشک لزوم استفاده بهینه از منابع آب، صرفه جویی و کاهش هدر رفت این منابع را اجتناب ناپذیر میکند. ازجمله راه های کاهش هدر رفت آب به خصوص در بخش کشاورزی استفاده از خاک پوش ها است. به منظور بررسی اثر مقدار و انواع خاک پوش بر کاهش رطوبت از سطح خاک، پژوهشی در قالب طرح کاملا0 تصادفی در سال 1393، شامل 16 تیمار و 3 تکرار در محوطه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. تیمارهای مورد آزمایش در این تحقیق شامل خاکپوشهای سنگریزه (به تعداد 3 و 4 عدد)، کلش (به مقدار 10 و 20 گرم)، کوکو پیت (به مقدار 5 و 10 گرم) و زیولیت (به مقدار 5 و 20 گرم) بود. بدین منظور بعد از اشباع کردن، تمامی تیمارها توزین شدند. سپس کاهش رطوبت در هر روز برای همهی تیمارها محاسبه شد. نتایج نشان داد اثر تیمارها بر کاهش تبخیر در طول آزمایش در سطح 1 درصد معنیدار است. همچنین تغییرات کاهش رطوبت در هیچکدام از تیمارها به صورت منظم مشاهده نگردید. تیمارهای کوکو پیت 10، کلش 10 و کلش 20 بیشترین اثر را در کاهش تبخیر از سطح خاک نشان دادند. با مقایسهی مجموع تبخیر انجام شده پس از اتمام آزمایش، مشاهده شد که تمامی تیمارها اثر مثبت و معنیداری در کاهش تبخیر داشتند، این کاهش تبخیر در تیمار کلش 10، کوکو پیت 10، سنگریزه 4 و به خصوص در تیمار کلش 20، بیشتر از سایر تیمارها مشاهده شد.

خاکپوش، رطوبت خاک، کوکو پیت، کلش