مریم السادات رنجبر - هیات علمی و استادیار دانشگاه فرهنگیان اصفهان

از جمله مباحث مورد توجه همه ادیان ، خلقت انسان است که آن را از خاک دانسته و به صورتهای مختلفی بیان کرده اند .در قرآن نیز چندین بار به این مساله اشاره شده ودر یکی از این آیات چهار مرحله برای خلقت انسان بیان شده که عبارت است از خاک، علقه، نطفه، مضغه و این میتواند اشاره لطیفی به چهار گروه موجودات باشد یعنی جماد، نبات، حیوان و انسان و نیز چهار گروه عناصر طبیعی خاک، آب، باد و آتش . در متون ادب فارسی به این موضوع بسیار اشاره شده است از جمله:گل و دل دان سرشته آدم این بر آن ،آن برین شده در هم زخاک آفریدت خداوند پاک پس ای بنده افتادگی کن چو خاک خاک چهل صباح سرشتی به دست خویش خود بر زبان لطف براندی ثنای خاک و بسیاری دیگر که در این مقاله، ضمن بررسی این مساله ، به بیان دیدگاه های ادیان و ذکر ابیاتی از شعرا خصوصا0 خاقانی و شرح یکی از ابیات او می پردازیم .

آفرینش آدم، ادیان، چهل صباح، خاک، خاقانی