عبدالحمید فرزانه - گروه فقه و حقوق ،دانشکده حقوق و علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
ابوتراب فرزانه - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
زهرا نظری - دانش آموخته حقوق عمومی،دانشکده حقوق و علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

این پژوهش با هدف مطالعه تطبیقی ویژگی ها و مبانی دولت اسلامی و دولت های عرفی و با طرح این پرسش اصلی که دولت اسلامی از نظر مبانی و ویژگی ها چه تفاوتهایی با دولت های عرفی دارد به روش کتابخانه ای در سه بخش مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان داد مردم هر سرزمینی روشهای خاصی برای زندگی کردن دارند و کشور های مختلف حکومت های گوناگونی را تجربه می کنند. حکومت ها تجسم بخش دولت-کشور و عامل اجرای حاکمیت موجود در آن هستند. به عبارت دیگر، حکومت، فرمانروایی یک شخص و یا یک هیات حاکمه و یا هیات های مختلف بر یک جامعه است تا امور اجتماعی و معاش آن جامعه را اصلاح و تنظیم کند. یکی از مهم ترین ملاک های طبقه بندی نوع حکومت، میزان توجه به دین در حکومت است. در این تقسیم بندی می توان دولت را به دولت دینی و دولت عرفی تقسیم کرد. منظور از دولت اسلامی دولتی است که دین اسلام را سر لوحه ی برنامه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود قرار می دهد در حالی که دولت عرفی با این هدف که با عقل و تجربه ی بشری خود می تواند راه زندگی سعادتمندانه را بیابد، دین را از عرصه ی زندگی کنار می گذارد و در عرصه ی حقوق و اخلاق از اندیشه و گمان خود پیروی می کند و در حوزه ی سیاست، فقط به رای و نظر مردم روی می آورد. از این رو در بهترین شکل آن به دموکراسی تن می دهد و مشروعیت قوانین و حاکمان را ناشی از آرای مردم می داند. حال آنکه در حکومت دینی علاوه بر احترام به آرای مردم، دستورات دینی و تکیه بر وحی به صورت برجسته ای در صحنه های مختلف حکومت حضور خواهد داشت و حاکمیت علاوه برتامین رفاه مادی و دنیوی مردم خود، سعادت اخروی وتامین نیازهای معنوی آنان را نیز جزء وظایف خویش برمی شمارد.

سیاست، دین، حکومت، دولت اسلامی، دولت عرفی