قبله علی فرمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری موسسه آموزش عالی آفاق ارومیه
عبدالله حسن زاده قورت تپه - استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
احمد محمودزاده - دانشیارمنابع طبیعی موسسه آموزش عالی آفاق ارومیه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، گروه گیاهپزشکی
افشین خورسند - کاندیدای دکتری آبیاری و زهکشی موسسه آموزش عالی آفاق ارومیه- دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی

درخت بیدمشک دارای اهمیت ویژهای از لحاظ تولید عرق بیدمشک در استان آذربایجان غربی می باشد. عرق و نقلبیدمشک ارومیه شهرت جهانی دارد. با توجه به اهمیت آب و خشکسالی، استفاده از محرک های مختلف رویشی وریشه زایی، اعمال مختلف رژیم های کم آبی درسطح آبیاری نیاز آبی نهال بیدمشک انجام شد.این طرح درسال زراعی1396، در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی اجرا شد. در این بررسیتاثیرچهار تیمار رژیم های آبیاری (آبیاری سنتی با آبیاری کامل 100 % نیاز آبی و آبیاری نواری با تامین آب(100%، %57 و 50 % نیاز آبی) به عنوان تیماراصلی و دو تیمارهای هورمونی (تیمار گذاشتن نوک نهال به هورمون ، IBAاسید ایندول بوتیریک 0011 میلی گرم درلیتر به مدت یک دقیقه، تیمار گذاشتن نوک نهال به هورمون NAA اسیدنفتالین استیک 100 میلی گرم درلیتر به مدت یک دقیقه و تیمار شاهد بدون هورمون) به عنوان عامل فرعی درقالب طرحبلوکهای کامل تصادفی درچهار تکرارانجام شد. اندازه گیری آب با کنتور حجمی آبیاری شد. مقدارآب داده شده بهآبیاریسطحی 10870 مترمکعب در هکتار و همچنین در بقیه تیمارهای که شامل آبیاری تیپ نواری، 100%، 75%و 50% نیاز آبی به ترتیب مقدار 8240، 6930 و 0261 مترمکعب در هکتار بود. نتایج حاصل از میانگین داده ها در نرم افزار SAS نشان داد که تاثیر رژیم های آبیاری و همچنین استفاده از هورمون های رشد بر صفات اندازه گیری شده شامل بهره وری آب، مجموع اندازه طول تولیدی، اندازه قطر یقه (طوقه)، درصد زنده مانی و مقدارآب داده شده در تولیدنهال از لحاظ آماری در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. مقایسه رشد رویشی نهال های بیدمشک با آبیاریسطحی و تیپ نواری با تامین نیاز آبی 100 % که آبیاری تیپ نسبت به آبیاری سطحی حدود 15 درصد، آبیاری تیپ باتامین 75 %نیاز آبی نسبت به آبیاری سطحی با 36 % و آبیاری تیپ با تامین آب 50 %نیاز آبی با 57 % در مصرف آبنسبت به آبیاری سطحی صرفه جویی داشته است.

بیدمشک، درصدی از نیاز آبی، محرک رشد