اعظم عسگری - دانشجوی کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور
ابوطالب پیشگاه پور - دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، تحصیلات تکمیلی پیام نور

محوطه تاریخی ازبکی یکی از مهم ترین محوطه های باستانی فلات مرکزی ایران است. که مشتمل بر تپه بزرگ ازبکی و تپه های اقماری آن (جیران تپه، یان تپه و... ) است. به دلیل موقعیت جغرافیایی و ویژگی های یافته های باستان شناسی آن در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. از یافته های باستان شناسی چنین بر می آید که از هزاره ششم قبل از میلاد، ساکنان محوطه ازبکی به ساختن ظروف سفال منقوش پرداختند. لذا نشانه شناسی نقوش سفالین در این پژوهش مورد مطالعه و توجه قرار گرفته است. برای مطالعه نقوش با حجم بسیار زیادی از سفال ها روبرو بودیم لذا دوره دوم، فلات قدیم B جیران تپه، یکی از نه تپه اقماری ازبکی انتخاب گردید. برای دست یابی به هدف یاد شده 20 نقش پرکاربرد و یا خاص از 4915 تکه سفال انتخاب شد و نقوش در چهار گروه نقوش هندسی، گیاهی، حیوانی و ترکیبی با هدف نشانه شناسی نقوش سفالین به صورت جداگانه بررسی شد. نقوش روی سفال های پیش از تاریخ ( محوطه تاریخی ازبکی) برایند خط و نوشته مردم آن روزگار بوده است. بعدها نیز از خلاصه شدن و شکل گرفتن این نقوش خطوط اولیه به وجود آمد و امروز همین یادگار ها شناسایی تمدن ها را آسان تر نموده است.

ازبکی، جیران تپه، نشانه شناسی، نقوش سفال