سیاوش مبارکی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب ،گروه هنر، تهران، ایران

سوزن دوزی یا بلوچی دوزی از هنرهای دستی زنان در سرزمینمان ایران است که به نقش، فرم و رنگ های متنوعی تقسیم می شوند. سوزن دوزی بلوچ امروزه در میان مردم بلوچستان، دیگر نقاط ایران و جهان مورد استقبال قرار گرفته است. هنر سوزن دوزی بلوچستان دارای جنبه کاربردی و روزانه در زندگی مردمان این سرزمین دارد، برخی اعتقادات در قالب نقش مطرح و تبدیل به نماد شده اند به نظر می رسد در دوره های گذشته نقوشی استفاده شده که در پس وجود خود به حقایقی از هستی و یا آفرینش اشاره دارد، علیرغم شهرت جهانی و استقبال مردم از این هنر ، تاکنون پژوهش مستقلی پیرامون خاستگاه اولیه این نقوش، فرم ها و رنگ های به کار رفته در این هنر ، صورت نگرفته است. هدف این پژوهش، بررسی نقش، فرم و رنگ در نقوش سوزن دوزی بلوچستان است و تلاش برای پاسخ گفتن به این پرسش است که طبیعت و محیط پیرامون زن سوزن دوز بلوچ، چه تاثیری بر انتخاب نقش ها ، فرم ها و رنگ ها داشته است. روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و مصاحبه کیفی نیمه ساختار یافته با کارشناسان و هنرمندان است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نقوش، فرم و رنگ های به کار رفته در سوزن دوزی، بیشتر از طبیعت که شامل نقوش گیاهی، حیوانی، انسانی و هندسی هست، گرفته شده است. همچنین باورهای قومی، اعتقادی، مذهبی و همچنین انتزاع زن بلوچ در آفرینش این نقوش، تاثیر گذار بوده است.

سوزن دوزی، هنر قومی، فرم، رنگ، نقش