تحولات سیاسی اجتماعی تربت جام از دوره سلجوقی تا قاجاریه و تاثیرات آن بر پویایی و زوال شهری

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: کنفرانس ملی معماری و عمران شهری
  • کد COI اختصاصی: NCACE01_100
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 485
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی زارعی

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه بیرجند

چکیده

در طول تاریخ، ولایت و سرزمین جام گاه جزیی از سرزمین باکتریا یا باختر و گاهی در قلمرو هون ها و ماساژت ها و گاهی نیز از توابع شهرهای نیشابور و هرات و طوس بوده است. موقعیت خاص جغرافیایی ولایت جام به لحاظ وجود رودها و کناره های آن که مناسب ترین معابر بوده اند، بیانگر اهمیت تجاری و سوق الجیشی آن است. موضوع علل بروز تغییرات در الگوی کالبدی شهر تربت جام از آغاز شکل گیری آن، با توجه به دلایل سیاسی و اجتماعی حادث بر شهرجام در طول دوران رشد و افول آن از دوره سلجوقی تا اواخر قاجار از اهداف اصلی این پژوهش محسوب می شود. در روند شکل یابی و رشد فضاهای شهری باید حضور شیخ جام و نقش و کارکرد مجموعه آرامگاهی وی و مشاهد مختلف دیگر را مورد توجه قرار داد که این امر در برخی دوره های تاریخی در سایه توجه حاکمان زمینه پویایی و گسترش شهری و یا بالعکس رکود سیاسی و فرهنگی آن را به همراه داشت. پرداخت اطلاعات در پژوهش حاضر، منطبق بر روش تحلیل تاریخی بوده و روش یافته اندوزی به صورت مطالعه اسنادی و کتابخانه ای است. در جمع بندی این گفتار اینکه در دوره اسلامی، تربت جام به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و برخورداری از شرایط مطلوب محیطی، در میانه راه های مواصلاتی شهرهای عمده خراسان بزرگ یعنی بین دو شهر هرات و نیشابور قرار گرفته بود. لذا همواره از لحاظ نظامی، اقتصادی و فرهنگی یکی از نقاط بسیار با اهمیت محسوب می شده است. توجه حاکمان به لحاظ موقعیت سیاسی و در نظر گرفتن شرایط مذهبی حاکم بر منطقه جام در طی دوره های تاریخی آن، نقشی مهم بر سرنوشت شهر ایفا می نمود.

کلیدواژه ها

تربت جام، وقایع تاریخی و سیاسی، سلجوقی تا قاجاریه، توسعه و زوال شهری

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.