بررسی جایگاه مسجد شاه درون ساختار شهر تهران

مسجد شاه تهران در اوایل دوره قاجاریه و در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. این م سجد به لحاظ جایگاه شهری و ماهیت حکومتی اش در طول تاریخ محمل بروز وقایع و رویدادهای مختلف فرهنگی و سیا سی بوده است. مسجد شاه درون بافت بازار و با فاصله اندکی از ارگ حکومتی و سبزه میدان جای گرفته و به لحاظ کالبدی زمانی از بزرگترین و زیباترین مساجد شهر تهران بوده ا ست. همین امر سبب می شود که مسجد شاه از قالب مذهبی خود فراتر رود و نقش عمده ای در زندگی شهری مردم ایفا کند. در این مقاله تلاش می شود تا به روش تاریخی تفسیری و خصوصا با تکیه بر منابع و اسناد درجه اول دوره مظفرالدین شاه قاجار چگونگی ارتباط مسجد با شهر و زندگی جاری در آن را در محدوده زمانی مورد نظر نشان دهیم. در این میان تمرکز ما بیشتر بر تحصن روحانیون و مردم درون مسجد در دوران پیش از انقلاب مشروطه است. در این واقعه تاثیر جایگاه مسجد درون شهر و تاثیر چگونگی کالبد بنا در کنار عوامل فرهنگی و اجتماعی زمانه بررسی می شود و به این ترتیب تلاش می شود تا شبکه ای از تاثیرات و تاثرات عوامل کالبدی در کنار عوامل غیر کالبدی مسجد را به تصویر بکشیم.

کلیدواژه ها:

مسجد شاه تهران ، زندگی جاری ، تاریخ مشروطه ، واقعه مسجد شاه ، تحصن