احمدرضا محمدی - کارشناس ارشد مهندسی عمران، محیط زیست، شرکت آب و فاضلاب استان چهارمحا
علیرضا پرداختی - عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران

به منظور بررسی غلظت هیدروکربنهای نفتی در آب سواحل جنوبی دریای خزر و تعیین غلظت آلاینده های نفتی در این مناطق و شناسایی ماهیت و منشأ احتمالی این هیدروکربنها و همچنین مطالعه تأثیر جنس بستر ساحل برغلظت این هیدروکربنهاه این مقاله تدوین گردید. برای این منظور یازده ایستگاه نمونه برداری در سه استان گلستان، مازندران و گیلان مشخص گردید. به منظور پی بردن به منبع و ماهیت آلاینده ها نمونه برداری در دوفصل متفاوت انجام پذیرفته (تابستان و پاییز و به مدت یکسال) و نمونه ها در پنج گستره کربنی شامل: بنزین، دیزل، روغن موتور، PAH,BTEX به روش گازکروماتوگرافی آنالیز گردیده اند. منظور تعیین تأثیر جنس بستر ساحل در غلظت آلاینده ها، نمونه گیری ها از دو سایت ماسه ای و صخره ای انجام پذیرفت. در آنالیز حاصله از سنجش نمونه ها مشخص گردید که اولا غلظت آلاینده ها در فصل پاییز بیش از سایر فصول و در فصل تابستان کمتر از سایر فصول بوده است و در ثانی غلظت این آلاینده ها در سواحل صخره ای به مراتب کمتر از سواحل ماسه ای می باشد. با توجه به نتایج حاصل از آنالیز نمونه های برداشت شده از آب دریا چنین استنتاج می شود که عمده آلودگیهای نفتی منطقه مربوط به هیدروکربنهایی است که در گستره کربنی بنزین، دیزل و روغن موتور قرار دارند و با توجه به تغییرات غلظت این هیدروکربنها همزمان با تغییرات دبی رودخانه های منطقه منشا احتمال این آلاینده ها رودخانه ها می باشند وجود مقادیر بالای اکسیژن محلول و وجود یک بستر مناسب جهت رشد باکتریهای تجزیه کننده نفت و تبخیر هیدروکربنها براثر تلاطم می توانند از عوامل کاهش غلظت در آب سواحل صخره ای باشند.

آلودگی نفتی، دریای خزر، هیدروکربنهای نفتی، گاز کروماتوگرافی، سواحل