علی اکبر دایا - استادیار گروه مھندسی معدن دانشگاه سیستان و بلوچستان
سجاد علی مدد - دانشجوی کارشناسی گروه مھندسی معدن دانشگاه سیستان و بلوچستان

کانسار آھن فسفات اسفوردی در منطقھ ای بین میشدوان و کوشک در واحد ھای ولکانیکی –رسوبی کامبرین رخنمون دارد. این کانسار دارای دو سکانس فوقانی و تحتانی است کھ بیشترین رخنمون سنگ ھا مربوط بھ سکانس فوقانی می باشد. ھمچنین سکانس فوقانی اثر سیالات گرمابی را نشان می دھد کھ بافت سنگ ھای اولیھ را تغییر داده است. بررسی ھا و مطالعات در نتایج حفاری ھای انجام شده نشان داد کھ سکانس تحتانی زون عقیم از نظر کانی زایی می باشد. تیپ کانی زایی اسفوردی از تیپ کانسار آھن فسفات ماگمایی کایرونا تشخیص داده شد کھ بھ طور کلی بھ سھ زون کانی زایی تقسیم می شود. این زون ھا عبارتند از : زون اول، ھستھ مرکزی آھن دار کھ حاوی بلوک ھای مگنتیت توده ای در زمینھ ای برشی و غنی از ھماتیت و آپاتیت بصورت دانھ ای و پراکنده می باشد. زون دوم؛ واجد کانی زایی اصلی آپاتیت است کھ بلوک ھایی از آپاتیت توده ای دورن زمینھ ای از آپاتیت برشی، اکسید ھای آھن، آمفیبول و توده ھای کربنات و کوارتز می باشد. زون سوم؛ کانسنگ کم عیار آپاتیت کھ درون سکانس فوقانی اسفوردی بصورت پراکنده و درون ولکانیک ھای دگرسان شده غنی از آمفیبول، و بھ شکل رگھ ورگچھ ھای آپاتیت و آھن درون ماسھ سنگ ھای توفی دیده می شود. مطالعات و بررسی ھا روی نمونھ ھای برداشت شده نشان داد کھ این کانسار دارای مقادیر قابل توجھی عناصر نادر خاکی( فسفات، کربنات و سیلیکات) ھم در سنگ میزبان و ھم در آپاتیت بین 1تا 2 درصد متغیر می باشد کھ بصورت انکلزیون ھا درون بلورھای آپاتیت قرار دارند. کانی ھای در برگیرنده عناصر نادر خاکی عبارتند از : آپاتیت، آلاونیت، مونازیت، سینچیسیت، اگزینوتیم و باستنازیت.

کانسار اسفوردی، عناصر نادر خاکی