ح برزمینی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، مدیریت دامپروری، دانشگاه گنبد کاووس
ی مصطفی لو - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس
ج بیات کوهسار - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس
ف قنبری - استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس

مطالعه ای به منظور بررسی تاثیر افزودن سطوح مختلف تفاله چغندرقند و تفاله خشک مرکبات بر قابلیت هضم حقیقی ماده خشک و فراسنجه های تخمیری سیلاژ تفاله گوجه فرنگی در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) تیمار شاهد (تفاله گوجه فرنگی بدون افزودنی)، 2) تیمار شاهد + 5 درصد تفاله چغندرقند، 3) تیمار شاهد + 10 درصد تفاله چغندرقند، 4) تیمار شاهد + 5 درصد تفاله خشک مرکبات و 5) تیمار شاهد + 10 درصد تفاله خشک مرکبات بودند. به منظور تهیه سیلاژ، تفاله گوجه فرنگی در 3 تکرار برای زمان های 3 و 7 و 21 و 45 روز درون سیلوهای آزمایشی به وزن 3 کیلوگرم ذخیره شد. نتایج نشان داد که بین تیمارهای آزمایشی از نظر قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی، اختلافات معنیداری وجود داشت (P<0/05) افزودن سطوح مختلف تفاله چغندرقند و تفاله خشک مرکبات pH مایع شکمبه را کاهش داد (P> 0/05) نتایج حاصل از تاثیر افزودن دو سطح از افزودنی بر عامل تفکیک، توده میکروبی و بازده تولید توده میکروبی نشان داد که افزودن سطح 10 درصد در مقایسه با سطح 5 درصد باعث افزایش و کاهش به ترتیب مقدار تولید توده میکروبی و بازده تولید گاز در تمامی زمانها پس از سیلو کردن شد. به طور کلی نتایج نشان داد که افزودن دو افزودنی فوق پتانسیل تغییر فرآیند تخمیر شکمبه را دارند و تاثیر افزودن سطوح بیشتر نسبت به سطوح کم آنها تاثیر بیشتری دارد.

سیلاژ، تفاله گوجه فرنگی، تفاله چغندرقند، تفاله خشک مرکبات، قابلیت هضم