فریده یاسمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان
ابراهیم واشقانی فراهانی - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
اکبر شاملو - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
سمیه پراور - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور

در ادبیات و شعر، یکی از مباحث مطرح در علم بیان، تشبیه و شیوه های گوناگون آن است که از عناصر مهم خیال محسوب می شود و شاعران برای زیبا سازی شعر خود و نیز انتقال مفاهیم در قالب کلماتی دل انگیز از آن بهره برده اند. هدف پژوهش حاضر تحلیل و بررسی شیوه کاربرد تشبیه در دوبیتی های باباطاهر عریان همدانی می باشد. در پژوهش حاضر به بررسی هنرآفرینی های باباطاهر در خلق تشبیهات بدیع به شیوه توصیفی و تحلیلی پرداخته شده است. با برررسی ساختار و وجوه زیباشناسی ویژگی های بلاغی تشبیه در دوبیتی های باباطاهر زوایای مختلف تشبیه در چارچوب بلاغت زبان فارسی که شاعر از آنها در اشعارش بهره برده است، آشکار خواهد شد و میزان بهره گیری باباطاهر از انواع مختلف تشبیه در دسته بندی علم بلاغت مشخص می شود. به طور کلی تشبیه در دوبیتی ها از بسامد بالایی برخوردار است و بیشتر از بنمایه های عرفانی و عاطفی بهره می گیرد. تحقیق حاضر، نشان می دهد، که شاعر از تشبیه بلیغ فشرده (اضافه های تشبیهی) بیشترین بهره را برده است و در اشعارش نمود بیشتری دارد. با تعمق در این تشبیهات، جان مایه درون شاعر به صورت غیرمستقیم به تصویر در آمده است که شاعر برای بیان عشق خویش به محبوب از عنصر تشبیه استفاده کرده است

بلاغت، تشبیه، دوبیتی، باباطاهر