اسفندیار عباس نوین پور - دانشگاه ارومیه – دانشکده علوم‐ گروه زمین شناسی

دشت شیخ معروف درمنتهی الیه دشت نقده، واقع در استان آذربایجانغربی به منظور کشاورزی و اسکان به عشایر منطقه واگذار گردیده است. جهت بررسی منابع آب در سالهای ۸۳۸۲ مطالعات هیدروژئولوژی آغاز گردید. محدوده مطالعاتی از بخش شرقی و جنوب شرقی توسط سنگهای آهکی پرمین، کرتاسه، میوسن، ماسه سنگ و مارن احاطه شده و در بخش میانی دشت، رسوبات آبرفتی و تراورتنها تهنشین شدهاند. سنگهای آهکی به شدت تکتونیزه بوده، دارای حفرات انحلالی و از نفوذپذیری بالایی برخوردار هستند. در امتداد کنتاکت گسلی سنگهای آهکی و رسوبات آبرفتی تعداد چهار دهانه چشمه آب معدنی در جهت شیب توپوگرافی بطرف دشت تخلیه میشوند. بر اساس نقشه ترسیمشده، جهت جریان آب زیرزمینی از بخش جنوب شرقی به طرف شمال غربی دشت بوده که میانگین عمق سطح آب زیرزمینی، در دشت 1/5 متر می باشد بر اساس آنالیزهای شیمیایی تیپ آبهای زیرزمینی جزء آبهای بیکربنات کلسیک میباشد. بعلت اشباع بودن بیش از حد آب چشمه های معدنی از املاح بی کربنات کلسیم، موقع تخلیه آب خود در سطح زمین به جهت تغییرات حرارت و کاهش فشار، قشرهای آهکی را در سطح و عمق زمین تشکیل می دهد، که این پدیده باعث اشباع شدن بیش از حد آبهای زیرزمینی از آهک و نهایتًا سختشدن رسوبات آبرفتی و زمینهای مزروعی دشت شیخ معروف گردیده است.