پتانسیل اثر تغییر اقلیم بر آسیب پذیری فرسایش خاک تحت سناریوی RCP2.6 در حوضه آبخیز اوغان ( مطالعه موردی: حوضه آبخیز اوغان در استان گلستان )

خاک یکی از مهم ترین عوامل تولید است که در زندگی اقتصادی و اجتماعی انسان تاثیر بسیار دارد. سطح زمین عموما به وسیله خاک و دیگر نهشته های سطحی پوشیده شده است. فرسایش خاک یکی از مهم ترین مسایل و مشکلاتی است که امروزه با آن مواجه هستیم. بهره برداری های روزافزون و عدم مدیریت صحیح انسان بر محیط طبیعی تاثیر زیادی بر تشدیدی روند تخریب و فرسایش خاک دارد. در این تحقیق با تحلیل پارامترهای موثر، وضعیت فرسایش در حوضه ی ابخیز اوغان با مساحت 388 کیلومتر مربع واقع در شرق استان گلستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل گردش عمومی جو CanESM2 و مدل آماری ریز مقایس نمایی SDSM مورد مطالعه قرار گرفت. در این تحقیق ضمن بررسی های میدانی، اسناد و مدارک مختلف از جمله نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، پوشش گیاهی، آمارهای مختلف مربوط به ایستگا های باران سنجی و همچنین تصاویر ماهواره ای به عنوان ابزار تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. برآورد میزان فرسایش در محدوده مطالعاتی از مدل تجدیدنظر شه ی جهانی فرسایش خاک (RUSLE) در محیط نرم افزار ArcMap10.3 انجام گردید. همه عوامل دخیل در مدل جهانی فرسایش خاک (RUSLE) مربوط به زمان حال در نظر گرفته شد به جز عامل فرسایندگی باران برای دوره آتی 2065-2046 بارش ایستگاه های مربوط به حوضه آبخیز اوغان به کمک مدل آماری ریزمقیاس نمایی SDSM و خروجی نسل پنجم مدل های اقلیم جهانی CanESM2 تحت سناریو RCP2.6 ریزمقیاس و پیش بینی شد همچنین به منظور برآورد پتانسل فرسایش تمامی عوامل به جز نقشه عامل مدیریت پوشش وارد مدل شده و بر این اساس میزان فرسایش سالیانه برآورد شده است. خاک در کل محدوده مطالعاتی از 0 تا 7652/34 تن در هکتار در سال در سطح پیکسل برآورد شده است. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد، فاکتور پوشش گیاهی بیشترین تاثیر را در برآورد فرسایش سالانه خاک توسط مدل RUSLE داشته است. این تحقیق، موثر بودن فناوری های نوین سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور را برای تخمین کمی مقادیر فرسایش خاک تاثید می کند.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، سناریوی انتشار ، RUSLE ، SDSM