محسن جهان - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
محمدبهزاد امیری - استادیار مجتمع آموزش عالی گناباد

این پژوهش در سال زراعی 1394 -95 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایهی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح آبیاری 50) و 100 درصد نیاز آبی) در کرتهای اصلی و تیمارهای تغذیهای -1) کاربرد 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بعلاوه 80 کیلوگرم سوپرجاذب رطوبت، -2 کاربرد 80 کیلوگرم در هکتار هیدروژل سوپرجاذب رطوبت بعلاوه کاربرد توام 6 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و یک میلیمولار اسید سالیسیلیک و ، -3 کاربرد توام 6 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و یک میلیمولار اسید سالیسیلیک بعلاوه کاربرد 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص، -4 کاربرد توام 6 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و یک میلیمولار اسید سالیسیلیک بعلاوه 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بعلاوه 80 کیلوگرم سوپرجاذب رطوبت و -5 شاهد) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که اگر چه کاربرد کلیهی تیمارهای تغذیهای در بهبود کارآیی مصرف آب موثر بود، ولی در هر دو شرایط 50 و 100 درصد نیاز آبی بیشترین کارآیی مصرف آب در تیمار کاربرد همزمان نیتروژن، سوپرجاذب، اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک بدست آمد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی، متغیرها به دو عامل تجزیه شده و عامل اول 59 درصد از واریانس متغیرها را تبیین کرد. عامل اول شامل متغیرهای عملکرد دانه، وزن دانه در بوته، سرعت رشد محصول، نیتروژن، فسفر و شوری خاک و کارآیی مصرف آب و عامل دوم به متغیرهای عملکرد ماده خشک، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و پیاچ خاک تعلق گرفت. بهطور کلی، انجام تجزیهی عاملی و همبستگی بالای متغیرهای درون هر عامل با یکدیگر، حاکی از آن بود که با ایجاد هر گونه تغییر در متغیرهایی که با کارآیی مصرف آب روی یک عامل قرار گرفته اند، میتوان کارآیی مصرف آب را افزایش داده و خسارات ناشی از تنش خشکی و کم آبی را به حداقل رساند.

اسید سالیسیلیک، اسید هیومیک، پیاچ خاک، شاخص سطح برگ، نهاده بوم سازگار