اثر بیوچار بر شکل های شیمیایی آهن و روی در خاک های آهکی

توزیع فلزات سنگین در فازهای مختلف خاک بر قابلیت دسترسی و تحرک آنها اثر دارد. روش عصاره گیری جزء به جزء بر خلاف مقدار کل فلزات، می تواند حقایقی درباره تحرک و تبدیل آنها در خاک بیان کند. اخیرا تحرک فلزات سنگین در خاکهای تیمار شده با بیوچار مورد توجه قرار گرفته است. در مطالعه حاضر آزمایش خوابانیدن به منظور بررسی اثر سه سطح بیوچار کاه گندم (0 و 1/5 و 3% وزنی) بر عصاره گیری جزء به جزء روی و آهن در خاکهای با کاربری های کشاورزی، مرتع و جنگل انجام شد. نتایج نشان داد کاربرد 3% بیوچار فلز روی را از شکل های تبادلی و کربناتی به شکل آلی تغییر داد. علاوه بر این در تمام تیمارها عمدتا روی به شکل تتمه دیده شد. با افزودن سطوح 1/5 و 3% بیوچار غلظت روی تبادلی در خاکهای کشاورزی در حدود 60 و 54% به طور(در حدود 49%) با افزودن 1/5% بیوچار در خاکهای مرتع افزایش یافت. اما پس از افزودن 3% بیوچار این غلظت به طور معنی داری (درحدود 44%) کاهش یافت. غلظت روی آلی در خاکهای جنگل و مرتع به طور معنی داری بیشتر از خاکهای کشاورزی بود. همچنین نتایج نشان داد که بدون کاربرد بیوچار شکل های تتمه و کربناتی آهن به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را به خود اختصاص دادند. افزودن سطح 1/5% بیوچار سبب تغییر شکل آهن تبادلی به آلی شد ولی افزودن 3% بیوچار آهن آلی را به طور معنی داری کاهش داد. کاربرد 3% بیوچار غلظت آهن متصل به اکسیدهای آهن کریستالی را به طور معنی داری در مقایسه با شاهد افزایش داد. هم چنین کاربرد 1/5% بیوچار غلظت آهن تتمه را در مقایسه با شاهد افزایش داد. بیشترین و کمترین غلظت آهن تتمه به ترتیب در خاکهای جنگلی پس از افزودن 1/5% بیوچار و در خاکهای کشاورزی با کاربرد 3% بیوچار به دست آمد.

کلیدواژه ها:

شکل های شیمیایی فلزات ، عصاره گیری جزء به جزء ، شکل تبادلی ، شکل کربناتی ، شکل آلی ، شکل متصل به اکسیدهای منگنز ، شکل متصل به اکسیدهای آهن کریستالی و بی شکل و شکل تتمه