عزیزه علیزاده بردوکی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه ارومیه
سینا بشارت - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه ارومیه

یکی از راه های بهینه سازی مصرف آب، بکارگیری روش های نوین آبیاری از جمله آبیاری قطره ای است. آبیاری قطره ای روش مناسبی برای بالا بردن راندمان آبیاری، ذخیره آب و بهبود مدیریت آبیاری بخصوص در شرایط کمبود منابع آبی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی مطالعات انجام گرفته در خصوص پارامترهای عمکرد، کارآیی مصرف آب، شاخص تنش آبی محصول و پتانسیل روزانه آب برگ در آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی می باشد. بدین منظور اختصاصا به بررسی یکی از تحقیقات انجام گرفته در کشور ترکیه و مقایسه نتایج آن با برخی از مطالعات دیگر، پرداخته خواهد شد. در این تحقیق از دو سیستم آبیاری قطره ای سطحی (DI) و زیرسطحی (SDI) در کرت های اصلی و دو دور آبیاری 3 و 6 روز و 4 سطح آبیاری شامل: آبیاری کامل (IF)، کم آبیاری به میزان 25 درصد (DI-75) و 50 درصد (DI-50) و آبیاری جزیی ریشه (PRD-50) در زیرکرت ها به طور جداگانه و در 4 تکرار برای بادمجان استفاده گردید. نتایج نشان داد روش ، دور و رژیم های متغیر آبیاری موجب تفاوت معنادار عملکرد و رشد محصول گردیده و عملکرد و کیفیت بادمجان در آبیاری قطره ای سطحی بهتر از زیرسطحی می باشد. کمترین و بیشترین مقادیر عملکرد به ترتیب متعلق به تیمارهای SDI IF6 PRD-50 و DI IF3 FI در سال 2013 و تیمارهای SDI IF6 PRD-50 و SDI IF3 FI در سال 2014 بود. همچنین کمترین و بیشترین کارآیی مصرف آب به ترتیب در تیمارهای PRD-50 SDI IF6 و SDI IF6 DI-50 در سال 2013 و تیمارهای DI IF3 DI-50 و SDI IF6 PRD-50 در سال 2014 بدست آمد. نتایج این محققین نشان داد که آبیاری بادمجان می بایست در مقادیر CWSI معادل 0/18-2/0 و LWP معادل 1/05- تا 0/9- مگاپاسکال به منظور افزایش عملکرد و کیفیت صورت گیرد. از این شاخص ها می توان برای زمان بندی آبیاری بادمجان استفاده کرد.

آبیاری قطره ای زیرسطحی، آبیاری قطره ای سطحی، پتانسیل آب برگ، شاخص تنش آبی محصول، کم آبیاری