منوچهر امیری - عضو هیات علمی بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران
محمدحسین رحیمیان - عضو هیات علمی مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

در اطراف روستای همه کسی در جنوب شهر فامنین تعداد شش حلقه چاه آب با جوششی از گاز وجود دارد که آب آنها بد مزه، ترش، سوزنده و غیر متعارف است و رنگ غیر طبیعی و مایل به زرد تا قرمز را دارا می باشند لذا تصور بر این شد که آب این چاه ها برای کشاورزی مضر بوده و لذا در پژوهش حاضر تلاش گردید تا کیفیت این آبها از دیدگاه کشاورزی و آبیاری مورد بررسی قرار گیرد. به منظور ارزیابی آب این چاه ها، شش نمونه آب برای اندازه گیری مقادیر هدایت الکتریکی، کاتیون ها (سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم) و آنیون ها (بی کربنات، سولفات، کلراید، نیترایت و نیتریت) جمع آوری و مورد تجزیه قرار گرفت و شاخص های شیمیایی آنها همانند نسبت جذب سدیم، درصد سدیم، نسبت جذب سدیم اصلاح شده و شاخص نفوذپذیری محاسبه و برآورد گردید. براساس نتایج حاصل از آنالیز نمونه ها، کاتیون های کلسیم و سدیم و آنیون بی کربنات کلسیم بیشترین سهم یونی را دارا بوده و بی کربنات کلسیم بیش از 63 درصد از آنیون ها و کلسیم بیش از 46 درصد از کاتیون ها (بر حسب میلی اکی والان بر لیتر) را شامل می شوند و آب این چاه ها جزو آبهای نوع بی کربنات کلسیم- منیزیم (Ca-Mg-HCO3) محسوب می گردد. ارزیابی پارامترهای شیمیایی با استفاده معیارها و دیاگرامهای مختلف مربوط به کیفیت آب در آبیاری، نشان می دهد که شوری آب این چاه ها بالا (از2960 تا 6070 میکرومهوس برسانتیمتر) بوده و بعد از اصلاح نسبت جذب سدیم در کلاس آبهای خیلی شور و خیلی سدیک قرار می گیرد و برای مصارف کشاورزی و بخصوص برای گیاهان چند ساله به هیچ وجه مناسب نمی باشند.

آب کشاورزی، آب گازدار، آب نامتعارف، خاک شور، چاه آب، همه کسی