مجتبی هادی زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه ملی زابل
فاطمه قرشی زاده - کارشناس ارشد منابع آب، سازمان آب و برق خوزستان، اهواز
عباس احمدپور - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته منابع آب دانشگاه ملی زابل
زهرا قرشی زاده - کارشناس ارشد سازمان آب و برق خوزستان، اهواز

زهکشی در مناطقی چون ایران که تولیدات محصولات زراعی و باغی به آبیاری بستگی دارد؛ عبارت است از خارج نمودن آب و املاح اضافی از خاک. اگر زهکشی خاکی خوب باشد حتی بدترین دهقانان نمی توانند زمین خود را از حیز انتفاع ساقط سازند. ولی در صورتی که زهکشی خاک نامطلوب باشد بهترین زارعان نیز نمی توانند از سیر قهقرایی خاک جلوگیری نمایند. کلیه زمینهایی که آبیاری می شوند به یک سیستم زهکشی نیازمند هستند و این زهکشی می تواند طبیعی باشد و یا به علت نوع خاک و سایر عوامل زمین شناسی مصنوعا تعبیه شود. در بعضی موارد زهکشی مصنوعی که ساخته و پرداخته انسان است مکمل زهکشی طبیعی می گردد. بهر حال در طرح آبیاری بایستی لزوم احداث شبکه های زهکشی در نظر گرفته شود تا امکان بهره برداری دایم از منابع آب و خاک منطقه فراهم شود. اجرای سیستم های زهکشی خود مزایا و معایبی را دنبال داشته و از دیدگاهای مختلف، زهکشی را به انواع مختلفی تقسیم کرده اند. در این مقاله سعی شده است ضمن تشریح اهمیت زهکشی، معیارهایی برای انتخاب زهکش اعم از زهکشهای لوله ای، ترانشه ها و یا انهار روباز ارایه گردد.

آبیاری، زهکشهای زیر زمینی، زهکشهای سطحی، شوری و تهویه خاک