پونه میهمی - کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان،

در سال های اخیر تفکر برنامه ریزی راهبردی مبتنی بر رویکرد پایداری در سطح حومه شهر و اقشار کم درآمد ،تامین یا دسترسی به نیازهای سکونتی خانوارها در یک برنامه یا دوره معینی از توسعه را دربرمیگیرد ؛ در حالی که تامین مسکن ابعاد وسیع تری دارد ؛ که گاه به صورت بیان نیازها و هدف های کلی ساکنان تعریف می شود . این تعریف به ابعاد مسکن و حدود نیازهای افراد اشاره نمیکند. بدین منظور الگوی ارزیابی از مجموعه های مسکن اجتماعی میتواند در شناسایی وضع موجود و آگاهی از نقاط قوت و کاستی ها ، بسترسازی برای ارتقاء شرایط محیطی باشد. این پژوهش، پیرامون تفاوت اثر طرح کالبدی مسکن اجتماعی قدیم و جدید با رویکرد حس تعلق در ساکنان حومه شهر همدان است. هدف علاوه بر شناسایی شاخص های تعلق مکانی ،رسیدن به اطلاعاتی درباره کیفیت تاثیر گذاری آنها در فرایندهای علی است و انجام روشی برای تعیین اثر مستقیم و غیر مستقیم و بی اثری بین متغیرها در نظام علی و همچنین میزان تطابق مدل نظری با مجموعه ای از داده هاست. رویکرد حاکم بر این پژوهش پیمایشی با پرسشنامه ای که توسط 177 نفر از ساکنان حومه شهر پاسخ داده شد. علاوه بر آزمون تحلیل مسیر (آزمون ساخت روابط علی) از آزمون tبا دو نمونه مستقل جهت مقایسه میانگین دو مجموعه قدیم و جدید حومه شهر در نرم افزار spss19استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون تحلیل مسیر ،حاکی از بیشترین ضریب اثر رگرسیونی (38%) در متغیر کالبدی بعنوان تعیین کننده ترین عامل تاثیر گذار بر حس تعلق ساکنان است؛اما باید در نظر داشت که تاثیر مثبت آن زمانی محقق می شود که منطبق بر ویژگی های اجتماعی –فرهنگی و ادراکی –شناختی ساکنان گردد. در آزمون t با دو نمونه مستقل، تفاوتی در میانگین متغیرهای موثر بر حس تعلق در بین ساکنان مسکن اجتماعی قدیم(78.8) و جدید(87.8) مشاهده شد. که در بررسی میانگین زیر متغیرها ، از جمله متغیرهای مربوط به کالبد ، متغیر انعطاف پذیری و فرم ، اجتماعی – فرهنگی، متغیر خلوت و حریم خصوصی و دسترسی به واحدهای مسکونی ، ادراکی –شناختی، متغیر دلبستگی و مالکیت ، در مجموعه مسکن اجتماعی جدید بیشترین میانگین را در رضایتمندی به خود اختصاص دادند.

توسعه پایدار،حس مکان،حس تعلق به مکان،مسکن اجتماعی،آزمون ساخت روابط علی