مسعود مرتاض - دانشجوی ارشد ژیوتکنیک، دانشگاه تهران،
علی فاخر - استاد، دانشگاه تهران،

گودبرداری و اجرای سازه با روش بالا-پایین یک روش مناسب برای ساخت ایستگاه های مترو و یا زیرزمین های عمیق است که با استفاده از تکنولوژی دیوارهای دیافراگمی و شمع ها اجرا می شود. این روش در ایران متناسب با تجهیزات و نیروی متخصص موجود بومی سازی شده و تغییراتی در روند ساخت وساز آن اعمال شده است. تاکنون تاثیر این تغییرات روش ساخت بر پاسخ های ژیوتکنیکی ازجمله تغییر مکان و تنش جانبی خاک وارد بر دیواره به صورت گسترده مطالعه نشده است و ابهاماتی از قبیل توزیع دقیق فشار جانبی و همچنین احتمال بحرانی بودن شرایط در حین ساخت وساز وجود دارد. در این مقاله با استفاده از مدل سازی های عددی و مطالعات پارامتریک، روش های ساخت مختلف بالا-پایین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده گویای این واقعیت بودند که روش های ساخت مختلف بر نحوه توزیع فشار جانبی و همچنین تغییر مکان خاک موثر هستند.

فشار جانبی، گودبرداری، بالا-پایین، مدل سازی عددی، سه بعدی