یوسف حضرتی - دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین الملل تبریز

بحث در خصوص این که یک شهر اسلامی چیست و دارای چه ویژگیها و مولفهای است امروزه مطلبی اساسی است. به نظر می رسد پاسخگویی به این سووالات مستلزم آن است تا ما آرمان شهر اسلامی را بازشناسایی کنیم و با شناسایی آن باید تلاش نمیاییم، تا آن را تحقق دهیم. این آرمان شهر اسلامی به نظر نگارنده دارای مولف ها و ویژگی های خاص است که آنرا از سایر شهر و جوامع دیگر تمایز می کند. این مولف ها و ویژگی ها در واقع ناظر به نوع نگاه انسان مومن و مسلمان به پدیده های نظیر دنیا، آخرت، انسان و جهان و خدا است. در این نوشتار می کوشیم تا برخی از این ویژگی ها و خصلت را بیان نماییم و در این ارتباط اصول و خصلت های ذیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است: اصل حاکمیت خدا، عدالت و برابری، کرامت و بزرگواری انسان، امنیت، آزادی و اصل عطوفت و مسوولیت نسبت به طبیعت.اندیشه شهر آرمانی، آرمانشهر ،مدینهفاضله،اتوپیا، ناکجاآباد وعصرزرین، وپندار پیدایش بهشت این جهانی، همواره در اندیشه آدمی بوده است. درتمامی جوامع،به غایت اندیشه هایشان،تفکرخلق مکانی ایده آل درپرتو ایدیولوژی افکارسیاسی مدنی جامعه هایشان، موجود بوده است . دراین میان، تمدن اسلامی به دلیل ویژگیهای خاص و منحصر به فرد خود،صفات و ویژگیهای خاص خود را برای پیدایی و پیداش آرمانشهر اسلامی خواهان است. آرمانشهر اسلامی دارای صفات و ویژگیهای منحصر به فرد خویش است.شهرعدالت، شهر برپایی قسط وعدل، شهر طهارت وپاکی، شهرامن، شهر اصلاح، شهر تذکر، شهر شکر، شهر وحدت، شهر شان واقعی انسان در مقام خلیفهالهی،و... از جمله صفات و ویژگیهای خاص آرمانشهر اسلامی است. در این مقاله به بررسی مختصر صفات و ویژگیهای شهراسلامی با بهره گیری از قران کریم ومتون اسلامی پرداخت شده است .

شهرسازی ، صفات شهر اسلامی، معماری اسلامی، شهرسازی اسلامی