محمود نورایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشگاه تبریز،
حسین شاهمرادی - دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه بریستول
سعید صادقلو - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
یاور علی نیا - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

یکی از مفاهیم نوینی که بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در عرصه روابط بین الملل و ژیوپلیتیک جهت تحلیل مسایل راهبردی و بین المللی و رقابت قدرت ها از آن بهره میبرند، رویکرد ژیواکونومیک است. این رویکرد از ترکیب سه عامل جغرافیا، قدرت و اقتصاد شکل گرفته و بررسی روابط جغرافیا، قدرت و اقتصاد و تعامل این سه عنصر را در جهت کسب قدرت دولت ها مورد مطالعه قرار میدهد. منطقه خلیج فارس به عنوان یک سیستم ناهماهنگ دارای ساختار ژیوپولیتیکی و به تبع آن کارکرد ناهماهنگی است که علیرغم وجود سازمانهای منطقهای و فرامنطقه به وحدت نظر از حیث اقتصادی و امنیتی و سیاسی و ... نرسیده که باعث شده در طول تاریخ بستر بی نظمی ها و جولان دادن قدرت های برتر در این منطقه باشد. طبق نظریه ساختار ژیوپولیتیکی کوهن مناطق ژیواستراتژی بری چین و منطقه ژیوپولیتیکی مستقل هند از دیرباز منافع و تهدیدات درگیر به هم از دید ژیوپولیتیک منطقه ای داشته اند. خلیج فارس به لحاظ نظریه های ژیوپل یتیکی و ژیواستراتژ یکی، بین المللی ترین منطقه دنیاست که به لحاظ منابع انرژی، فضای ژیواکونومیکی مهمی را برای ایفای نقش بازیگرانی چون هند در قالب همکاری، رقابت و منازعه فراهم میکند. در این پژوهش، سعی شده است با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای به بررسی اهمیت منابع و انرژی های موجود در خلیج فارس برای کشور هند پرداخته شود؛ اگر چه با توجه به وابستگی متقابل منافع کشورهای منطقه به نظر میرسد روابط آنها در راستای نوعی رقابت همراه با همکاری در آینده بیشتر قابل پیشبینی است.

ژیواکونومی، بازیگران منطقه ای، خلیج فارس، هند