بازیگران قفقاز و منافع جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی سیاستگذاری انرژی)

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: هفتمین همایش سراسری محیط زیست انرژی و منابع طبیعی پایدار
  • کد COI اختصاصی: ECONF07_108
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 560
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

لیلا درویشی

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی و مطالعات منطقه ای آسیای مرکزی و قفقاز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی

رضا محموداوغلی

استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

قبل از فروپاشی شوروی، روسها کنترل کاملی را بر منطقه آسیای مرکزی و قفقاز داشتند و میتوان گفت که هیچ کشوری به غیراز خود روسها در این منطقه نفوذ نداشت. این منطقه دارای ذخایر عظیم انرژی بهویژه نفت و گاز بوده و دارای اهمیت ژیوپلیتیکی است. بعد از فروپاشی شوروی ازیکطرف به خاطر ضعف قدرت روسیه، و از طرف دیگر به خاطر اهمیت منابع انرژی ، موقعیت ژیوپلیتیکی و همسایگی منطقه آسیای مرکزی و قفقاز باقدرت های منطقهای و فرا منطقهای موردتوجه بازیگران مختلف قرارگرفته است. کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز نیز به خاطر وابستگی بیشازحد به ذخایر انرژی خود، نیاز شدیدی را برای حضور شرکتهای خارجی در کشور خود برای استخراج نفت و گاز داشتند. البته، منابع انرژی این منطقه در برابر مناطق دیگر مانند خاورمیانه از ظرفیت کمتری برخوردار است و همچنین به خاطر محاط بودن این منطقه در خشکی انتقال انرژی این منطقه از طریق خشکی هزینه بالایی را دربرمی گیرد؛ بنابراین میتوان گفت که منابع انرژی و در کل عامل اقتصاد برای بازیگران منطقهای و فرا منطقهای اولویت ندارد. همچنین موقعیت ژیوپلیتیکی این منطقه به خاطر پل ارتباطی دو قاره آسیا و اروپا - جاده ابریشم - از دیرباز موردتوجه قدرتهای بزرگ بوده است.و نظریات ژیوپلیتیکی مانند نظریه مکیندر، به اهمیت ژیوپلیتیکی این منطقه صحه میگذارد. با توجه به اینکه بسیاری از دگرگونیهای این منطقه از عامل انرژی و خطوط لوله نفت و گاز و سیاستها درزمینهی انتقال آن، مایه میگیرد، در این نوشتار به شناخت سیاستهای قدرتهای منطقهای و فرا منطقهای پیرامون خطوط لوله انرژی دریای خزر و تاثیرات آن بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخته خواهد شد.

کلیدواژه ها

قفقاز، انرژی، بازیگران منطقه، منافع ملی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.