محمد خدایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، دانشکده علوم، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران
شهلا سلطانی نژاد - گروه میکروبیولوژی، واحد جیرفت، دانشگاه آزاد اسلامی، جیرفت، ایران

در سال های اخیر باکتریوسین ها به عنوان نگهدارنده های طبیعی در صنایع غذایی و دارویی و امروزه به عنوان جایگزینی برای آنتی بیوتیکهای شیمیایی در درمان عفونتها اهمیت پیدا کرده اند. باکتر یهای پروبیوتیک موجود در لبنیات که تحت عنوان باکتریهای اسید لاکتیک شناخته می شوند، گروه مهمی از باکتر یهای تولید کننده باکتریوسین هستند. در این پژوهش 15 جدایه از لبنیات بومی روستای قناتغستان از توابع شهرستان کرمان جداسازی گردید. باکتریوسین های تولیدی با استفاده از سولفات آمونیوم خالص گردیدند. اثر باکتریوسین های تولیدی بر سویه های اندیکاتور گرم منفی و گرم مثبت مختلف بررسی شد. اثر تریپسین، تغییرات pH و حرارت بر باکتریوسین تولیدی مطالعه گردید. جدایه ای که باکتریوسین آن بیشترین فعالیت ضدباکتریایی را داشت، به عنوان سویه انتروکوکوس فاسیوم Y1 شناسایی گردید. بیشترین تاثیر ضدباکتریایی علیه لیستریا مونوسیتوژنز و سودوموناس ایروژینوزا مشاهده شد. باکتریوسین تولیدی در حضور تریپسین فعالیت خود را از دست داده و در برابر تغییرات pH ، از 2 تا 12 و در برابر تغییرات حرارت تا دمای اتوکلاو، فعالیت خود را حفظ نمود. با توجه به اینکه باکتریوسین تولیدی دارای طیف مهاری وسیع علیه باکتر یهای گرم مثبت و گرم منفی، به ویژه باکتر یهای بیمار یزا بوده، همچنین در برابر تغییرات حرارت و pH مقاوم می باشد، استفاده از آن به عنوان نگهدارنده زیستی در صنایع غذایی، دارویی و خوراک دام و همچنین به عنوان جایگزینی برای آنتی بیوتیکهای شیمیایی توصیه می شود.

فراورده های لبنی بومی، باکتریوسین، انتروکوکوس فاسیوم ، فعالیت ضدباکتریایی