عهدیه اسفندیاری مهنی - دانشجوی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه شاهد تهران
ابوالقاسم خدادی - استادیار دانشگاه شاهد تهران

یکی از مهم ترین وبرجسته ترین اهداف پیامبران مکاتب آسمانی برقراری عدالت بوده است ابزارهای تحقق عدالت در هر جامعه ایی قوانین واصولی هستند که توسط انسان ها تدوین یافته وریشه در وحی الهی وعقل بشری دارند اصل حق دفاع واصل تناظراز مهمترین اصول وقواعد حاکم بر دادرسی مدنی وکیفری می باشند این دو اصل تضمین کننده حق دفاع طرفیندادرسی می باشند حق دفاع از مقدسترین حقوق انسانی است که موجب تضمین حقوق و آزادی های فردی است. درواقع شناسایی حق دفاع برای افراد جامعه در مقابل تجاوز به حقوق وآزادی های فردی ضرورتی غیرقابل انکاراست. در این تحقیق با بررسی دواصل تناظروحق دفاع به عنوان دواصل مشترک در دادرسی مدنی وکیفری ایرانبه روش کتابخانه ای در پیدستیابی به این هدف می باشیم که مفهوم ومصادیق این دواصل در آیین دادرسی مدنی وکیفری چیست وبرخلاف عده ایی از نویسندگان که این دو اصل را یکی می دانند تفاوت این دواصل در چیست

حق دفاع،ایرادت، دفاع درمعنای اخص، دعوای متقابل، واخواهی، تناظر