عباسعلی لطفی - عضو هیات علمی اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
مرتضی ادیبیان - دانشجو آمار دانشگاه فردوسی مشهد

عدالت یکی از کلیدی ترین خواسته های بشر محسوب می شود و در عین حال تحقق آن با مکانیزم بازار با مشکلاتی مواجه است و ابزار مالیاتی به کمک باز توزیع ثروت میتواند میتواند هدف عدالت را دنبال نموده و لزوم مداخله دولت را نشان دهد، هدف اصلی این مقاله بررسی اثر مالیات بر ضریب جینی به عنوان شاخص نشان دهنده عدالت توزیعی میباشد، بدین منظور از داده های هفت کشور:ایران، تونس، مراکش، الجزایر، مصر، لبنان وعراق در بازه زمانی سال های 2002 الی 2016 استفاده شده است، نتایج نشان میدهد نظام مالیاتی در این کشورها باعث کم شدن ضریب جینی و به تبع آن کاهش اختلافات توزیع درآمدی گردیده است، همچنین افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی به عنوان شاخص نشاندهنده جهانی شدن موجب افزایش ضریب جینی و اختلافات توزیع درآمدی میگردد این در حالی است که نسبت صادرات و واردات به تولید ناخالص داخلی به عنوان شاخص دیگر جهانی شدن موجب کاهش ضریب جینی و بهبود توزیع درآمد میگردد. تاثیر متغیرهای رشد تولیدناخالص داخلی، تورم منفی و معنی دار شناسایی گردید و نیز شاخص توسعه انسانی تاثیر مثبت و معنی داری را دارا می باشد.

ضریب جینی، مالیات، عدالت توزیعی، داده های پانل دیتا