پریسا مهاجری - عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
سیدمحمدهادی سبحانیان - عضو هیات علمی دانشکده مدیریت دانشگاه خوارزمی، مدیر کل دفتر مطالعات برنامه و بودجه مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی؛ نویسنده مسیول

اعطای معافیت به کالاها و خدمات و یا مشمول نرخ صفر نمودن برخی از آنها، همواره یکی از موضوعات چالش برانگیز در هر نظام مالیاتی است. مسیله محوری آن است که غیرهدفمند بودن و فقدان یک چارچوب منطقی برای اعطای معافیت ها و نرخ صفر، ضمن افزایش هزینههای تمکین، افزایش هزینه های اجرایی، خزش معافیت ها، اختلال در انتخاب نهاده ها و انگیزه ادغام عمودی می تواند به کاهش درآمدهای مالیاتی و افزایش کسری بودجه دولت دامن زند. بدیهی است که در چنین شرایطی، ناکارامدیهای سیستم مالیاتی تشدید و نظام تامین مالی هزینه های دولت تضعیف شده و این موضوع نیز به نوبه خود میتواند روی کیفیت و کمیت خدمات عمومی دولت و برنامههای توسعه اجتماعی و اقتصادی تاثیر نامطلوبی داشته باشد. در این مقاله نشان میدهیم که برخی از معافیت های قانونی و موسع شدن فهرست این معافیت ها و نرخ صفر در لایحه مالیات بر ارزش افزوده نه تنها فاقد استدلالی متقن و علمی هستند بلکه ردپایی از آنها در قوانین سایر کشورهای مجری نظام مالیات بر ارزش افزوده مشاهده نمی شود.

معافیت های مالیاتی، نرخ صفر، مالیات بر ارزش افزوده