تغییرپذیری مکانی برخی عناصر غذایی کم مصرف روی و مس با استفاده از روش های زمین آماری در دشت ارومیه

آگاهی از تغییرات مکانی پارامترهای خاکی ابزاری مهم در جهت شناخت استعدادهای منطقه و نحوه مدیریت اراضی است زمین آمار ابزار قدرتمندی برای تعیین این تغییرپذیری را فراهم می کند. در این تحقیق از روش های زمین آماری برای بررسی تغییرات مکانی خصوصیات خاک در دشت ارومیه استفاده شد. روش های زمین آماری به کار رفه در این تحقیق شامل کریجینگ و کوکریجینگ، با و بدون متغیر کمکی، میانگین متحرک وزن دار و فازی کریجینگ بود. تعداد 82 نمونه خاک از عمق 30 سانتیمتری خاک با تعیین مختصات جغرافیایی آنها، برداشته شد. عناصر آهن و روی قابل جذب نمونه ها اندازه گیری گردید. باتوجه به غیر نرمال بودن داده ها با لگاریتم گیری نرمال شدند. نتایج نشان داد دامنه تاثیر بدست آمده برای متغیرهای آهن و روی به ترتیب 3150 و 8770 متر در مدل کروی بود در تمامی مدل ها روش فازی کریجینگ از دقت بالا و خطای کمتری برخوردار بود و به عنوان روش مناسب تهیه نقشه پهنه بندی عناصر ضروری مورد بررسی خاک انتخاب گردید. در استفاده از روش فازی کریجینگ ضرایب تعیین بدست آمده 0/95 برای آهن و 0/97 برای روی و مدل های بدست آمده از شکل کروی تبعیت کردند. بعد از نقشه فازی برای هریک از پارامترها، با استفاده از فن فرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP نقشه های ریزمغذی خاک برای منطقه تهیه شد. نتایج حاصله نشان داد که در حدود 90 درصد از مساحت منطقه برای آهن و حدود 80 درصد برای عنصر روی با کمبود متوسط تاشدید این عناصر مواجه بودند. این نتایج، امکان توصیه ریز مغذی خاک مورد نیاز را بر پایه تغییرات ساختار مکانی عناصر ضروری مورد نیاز گیاه برای آن منطقه فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

زمین اماری ، عناصر ضروری خاک ، کریجینگ ، همسانگردی