محمد نورالهی - دانشجوی دکتری سازه های آبی دانشگاه فردوسی مشهد
ندا شیخ رضازاده نیکو - دانشجوی دکتری سازه های آبی دانشگاه فردوسی مشهد
علی نقی ضیایی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد

حوضچه رسوبگیر گردابی سازهای کارآ برای حذف رسوبات بار بستر و بار معلق درشت دانه می باشند. در این مطالعه به بررسی آزمایشگاهی راندمان جریان حوضچه برای دبی های مختلف (8-22 لیتر درثانیه) پرداخته شده و میدان جریان اعم از مولفه های سرعت مماسی، سرعت شعاعی و سرعت محوری در حوضچه با برداشت سرعت سنج ADV مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج دبی 22 لیتر در ثانیه با نتایج اطهر و همکاران مقایسه گردید. تطابق مناسبی میان نتایج آزمایشگاهی پژوهش حاضر و نتایج اطهر بجز در نزدیکی روزنه وجود داشت. راندمان جریان برای دبی های8، 15 و22 لیتر در ثانیه به ترتیب 325/75، 083/85 و 324/87 درصد می باشد. با بررسی رفتار جریان در مقاطع عرضی ملاحظه گردید که جریان ثانویه قوی در مقاطع عرضی منجر به پیدایش گردابه های ساعتگرد و پادساعتگردی شده که باعث ته نشینی ذرات رسوبی در کف و شسششوی آن به سمت روزنه در کناره های دیواره و در برخی از مقاطع میانی منجر به دام افتادن ذره در گردابه میانی شده و در نهایت به سمت روزنه رانده می شوند. همچنین، سرعت مماسی تاثیر عمده ای بر رفتار جریان در حوضچه رسوبگیر گردابی (VSB) دارد و منجر به چرخش جریان در داخل حوضچه شده و درنتیجه مسیر حرکت ذره افزایش یافته و بر اثر به دام افتادن در گردابه های عرضی به سمت روزنه رانده می شود که از جمله ویژگی های بارز این حوضچه ها است.

حوضچه رسوبگیر گردابی، سرعت سنج، سرعت مماسی، سرعت محوری، سرعت شعاعی