رضا صادقی دودران - دانشجوی دکتری سازه های هیدرولیکی، دانشکده عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سید علی اکبر صالحی نیشابوری - استاد سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سید حسین مهاجری - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
رامین صادقی دودران - مربی گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آستارا، گیلان، ایران

این مقاله به بررسی آزمایشگاهی اثر پارامترهای مختلف هندسی و هیدرولیکی بر سرعت آستانه حرکت سنگدانه های تشکیل دهنده آبشکن دافع پرداخته است. بدین منظور، سرعت آستانه حرکت تک آبشکن توده سنگی دافع به کمک اندازه گیری دبی توسط سرعت سنج الکتورمغناطیسی تعیین گردید. در این مطالعه تک آبشکن توده سنگی با زاویه های قرارگیری 100، 110 و 120 درجه نسبت به راستای عمومی جریان، با اندازه قطر متوسط سنگدانه های 55/3، 1/7 و 11 میلی متر و با درصد استغراق های 2/31، 50 و 7/68 درصد مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که افزایش زاویه قرارگیری آبشکن به میزان 10 درجه، باعث کاهش سرعت آستانه حرکت به میزان متوسط 35/5 درصد می شود. همچنین رفتار سنگدانه ها با توجه به ابعاد آن ها در درصد استغراق های متخلف، متفاوت می باشد. در نهایت براساس آنالیز ابعادی رابطه ای بین سرعت آستانه حرکت، اندازه سنگدانه ها، زاویه استقرار آبشکن و درصد استغراق در شرایط آستانه حرکت ارایه گردید که این رابطه ضمن سادگی دارای دقت مناسبی در برآورد سرعت آستانه حرکت می باشد.

آب شکن توده سنگی، آستانه حرکت رسوب، مطالعه آزمایشگاهی، کانال روباز، آبشکن دافع